Chương 13

Sảnh đường thành phố đông đúc và nóng cực kỳ. Trong cuộc diễu hành, Charity là người đứng thứ ba trong hàng và Orma Fry dẫn đầu. Trong chiếc áo mút sơ lin, nàng toát lên một vẻ đẹp rực rỡ khi bước đi giữa những vòng hoa dựng ngay hàng thẳng lối trên tấm thảm xanh. Những gương mặt không quen ngồi ở những hàng ghế đầu để xem diễn tiến của đám diễu hành cũng quay lại nhìn nàng.

Tất cả những đôi mắt và những màu sắc đều phớt qua lờ mờ cho đến khi nàng thấy mình đứng phía sau khán đài, tay ôm bó hoa cúc tây to màu vàng ánh trước ngực. Nàng nhìn Lambert Sollas đang ngồi sau chiếc đàn phong cầm với nét mặt lo lắng, đôi mắt của anh ta đang quan sát những cô gái. Anh ta là nghệ sĩ chơi đàn hạt-mô-ni-um ở nhà thờ của ngài Miles. Anh ta từ Netleton đến để chỉ huy dàn nhạc.

Một lát sau, ngài Miles, hồng hào sáng chói, xuất hiện từ vị trí kín đáo, “rất nổi” trong chiếc áo choàng trắng, ngài cầu nguyện ngắn gọn nhưng rất hăng hái. Tức thì một cái gật đầu thật mạnh của Lambert Sollas ra dấu cho các cô gái để họ bắt nhịp bài nhạc “Home, Sweet Home (Nhà, ngôi nhà yêu dấu).” Thật vui để Charity hát: đây là lần đầu tiên, trạng thái bí mật của nàng bùng nổ và lóe lên sự thách thức nơi trần thế. Tất cả sự rừng rực trong máu, trong hơi thở mùa hè, tiếng lao xao của rừng cây, tiếng chim ríu rít buổi bình minh, và sự yên lặng nặng nề ban trưa dường như nhấc bổng và lôi nàng đi theo dàn hợp xướng.

Rồi bài nhạc chấm dứt, trong khoảng thời gian tạm nghỉ, cô Hatchard tay mang găng màu xám ngọc trai bắt đầu ngấm ngầm ra dấu xuống sảnh đường, tới lượt ông Royall xuất hiện, ông đi lên các bậc thang của sân khấu và đứng sau một cái bàn để tràng hoa. Ông đi ngang qua gần Charity, nàng nhận ra gương mặt mang dáng vẻ uy nghi mà nàng từng sợ hãi và cũng từng mê hoặc nàng khi còn thơ ấu. Áo choàng dài của ông được chải chuốt và ủi cẩn thận, còn cà vạt thì thắt chặt quá mà có lẽ ông phải cố gắng để cho nó nới lỏng ra. Sự xuất hiện của ông làm nàng phải chú ý hơn bởi vì đây là lần đầu tiên nàng nhìn trọn gương mặt của ông kể từ cái đêm ở Nettleton. Hôm nay gương mặt ông không mang dấu vết, hành vi nào của gương mặt trên bến tàu hôm nọ.

Ông Royall đứng một lúc sau cái bàn, để các ngón tay mình trên đó và hơi cúi chào thính giả, rồi ông lại đứng thẳng lên.

Lúc đầu nàng không thèm chú ý đến những gì ông Royall nói: chẳng qua là những khúc của câu, những sự trích dẫn gây ấn tượng, sự nói bóng gió về những người nổi tiếng, bao gồm những lời nói bắt buộc để tỏ lòng kính trọng Honorius Hatchard, tất cả đều trôi qua lỗ tai lơ đễnh của nàng. Nàng đang dõi mắt xem Harney có ngồi giữa đám người ở hàng ghế đầu hay không, nhưng anh ta không ngồi gần cô Hatchard. Cô Hatchard đang đội một vòng hoa trên chiếc mũ màu xám ngọc trai hợp với đôi bao tay, cô được bà Miles và một người đàn bà lạ nom có vẻ quan trọng giúp đỡ khi ngồi trong bàn. Charity ở gần cuối sân khấu, nơi nàng ngồi là một chỗ cuối của hàng thứ nhất bị tấm bình phong gần cây đàn phong cầm che khuất. Sự cố gắng tìm Harney xung quanh góc bình phong và các khe hở của nó làm nàng không để ý về bất cứ điều gì khác, nhưng sự cố gắng không thành công, và dần dần nàng thấy người giám hộ mình bắt nàng phải chú ý đến những gì ông nói.

Nàng chưa bao giờ nghe ông ta nói trước công chúng trước đây, nhưng nàng đã quen với cái giọng cuồn cuộn như âm nhạc khi ông ta đọc lớn, hay nói trước hội đồng quản trị xung quanh lò sưởi nhà Carrick Fry. Hôm nay sự chuyển giọng của ông ta dồi dào hơn, mạnh mẽ hơn mà nàng được biết: ông ta nói chậm rãi, với những chỗ ngừng như mời mọc người nghe tham gia vào tư tưởng của ông ta một cách yên lặng, và Charity hiểu có một sự hồi đáp hài lòng trên gương mặt họ.

Đọc gần xong bài diễn văn, ông nhấn mạnh “Hầu hết các bạn, hầu hết các bạn trở về đây ngày hôm nay với nơi nhỏ bé này trong một giờ ngắn ngủi, như một cuộc hành hương, chẳng mấy chô”c các bạn lại trở lại những thành phố bận rộn và sông tròn bổn phận lớn hơn. Nhưng đó không chỉ là cách trở về North Dormer. Vài người trong chúng ta đã rời khỏi nơi đây khi chúng ta còn trẻ, như các bạn, đến những thành phố nhộn nhịp và có bổn phận lớn hơn đã trở về trong một cách khác - trở về để được lợi. Tôi là một trong số đó, như nhiều người trong các bạn biết...”

Ông dừng lại. Có một sự hồi hộp đầy ý nghĩa chờ đợi trong thính phòng. “Câu chuyện của tôi thì không thú vị gì, nhưng nó có bài học của nó: không nhiều trong số các bạn đã hoàn toàn tạo dựng cuộc sống của mình ở nơi khác, ngay như những chàng thanh niên trẻ có lẽ sắp rời những ngọn đồi bình yên này và đi vào sự đấu tranh cho cuộc sống. Những điều họ không thấy trước có lẽ sẽ trả họ về cộng đồng nhỏ và nhà cửa vườn tược một ngày nào đó. Họ sẽ trở về để tìm thấy sự bình yên” - Ông ta nhìn xung quanh và lặp lại một cách mạnh mẽ: “Để được bình yên”.

“Có một điều mà tôi muốn làm North Dormer là một nơi bé nhỏ nghèo khó, hầu như bị mất hút trong quang cảnh hùng mạnh: có lẽ, vào thời điểm này, nó sẽ là một nơi lớn hơn, và nó sẽ nặng cân hơn so với phong cảnh, nếu có ai đó trở về mang theo tư tưởng - rằng họ muốn trở về để làm mọi việc tốt đẹp hơn và không phải làm hại hoặc chỉ về với sự thờ ơ lạnh nhạt. Thưa các quý ông, chúng ta hãy nhìn những sự vật như chúng nó có sẵn như vậy. Vài người trong chúng ta trở về quê cha đất tổ bởi vì chúng ta thất bại trong việc đi ở nơi khác. Cách này hay cách khác, mọi việc đến với chúng ta không thuận lợi. Những gì chúng ta mơ đã không thành hiện thực. Nhưng sự thật là rằng những gì chúng ta thất bại ở nơi khác thì không có lý do gì để chúng ta thất bại ở đây. Chính những sự thử nghiệm ở những nơi lớn hơn, ngay cả không thành công, chúng cũng đủ giúp chúng ta làm cho North Dormer lớn hơn và bây giờ, hỡi các chàng trai đang chuẩn bị theo tiếng gọi tham vọng, hãy quay trở về những mái nhà xưa. Vâng, để tôi nói điều này cho các bạn, rằng nếu có khi nào bạn quay về, điều giá trị là khi quay về các bạn hãy làm cho chúng tốt đẹp hơn. Và để làm được việc đó, bạn phải giữ tình yêu cho những mái nhà xưa khi bạn đang ở xa chúng. Nếu như bạn phải trở về trái với ý mình và nghĩ đó là một sai lầm đắng cay của số phận hay Thượng Đế thì bạn phải cố gắng làm những gì tốt nhất cho nó, và làm những gì đẹp nhất cho thành phố cũ của bạn. Vâng thưa quý bà, quý ông, tôi sẽ cho quý ông bà một phương pháp để làm những gì có giá trị. Tôi tin rằng các vị có thể nói, như tôi nói ngày hôm nay: “Tôi vui vì tôi ở đây.” Hãy tin tôi, các bạn, cách tốt nhất để giúp những nơi chúng ta sống là vui vẻ sống nơi đó.”

Ông Royall ngừng nói, trong khi đó những tiếng thì thầm đầy cảm xúc và ngạc nhiên chạy lan khắp thính phòng. Không có gì nhiều trong bài diễn văn, nhưng nó thật sự kích động dân chúng nhiều hơn những gì mà họ mong chờ. “Nghe đây, nghe đây!” một giọng la lên từ giữa sảnh đường. Những tiếng hoan hô bùng nổ vang dậy, và khi những tiếng hò reo giảm xuống, Charity nghe ngài Miles nói với người ngồi gần bên rằng: “Nói chuyện như thế thật đáng mặt đàn ông!” - Ngài vừa nói vừa lau cặp mắt kính.

Ông Royall bước lùi khỏi chiếc bàn, và ngồi vào hàng ghế phía trước cây phong cầm. Một quý ông đầu bạc nom có vẻ bảnh bao - cách xa cô Hatchard - ngồi kế bên ông Royall và bắt đầu nói những điều tốt đẹp xa xưa, những người mẹ già kiên nhẫn, nơi những cậu con trai thường đến vào mùa quả hạnh và Charity lại bắt đầu tìm kiếm Harney

Thình lình ông Royall đẩy lùi chỗ ngồi làm cho một trong những cành cây gỗ thích phía trước cây phong cầm đổ sập xuống đánh rầm một tiếng. Nó không còn che phần cuối của dãy ghế đầu, do đó Charity nhìn thấy Harney ngồi bên cạnh một quý bà đang quay mặt về hướng anh ta. Gương mặt hầu như bị che khuất bởi vành mũ cong xuống. Charity không cần thấy gương mặt đó. Khi nhìn phớt qua, nàng thấy gương mặt thon, tóc màu sáng búi cao lên dưới cái nón hình miệng bát, đôi bao tay dài màu nhạt có các nếp nhăn với những chiếc vòng tay đeo ngoài chúng. Tiếng rơi của nhánh cây làm cho cô Balch quay đầu hướng về sân khấu, và trong đôi môi mỏng xinh đẹp mỉm cười còn đọng lại một cái gì đó phảng phất điều mà người kề bên đã thì thào cùng cô.

Một vài người đến để đặt lại nhánh cây rơi, cô Balch và Harney một lần nữa bị che khỏi tầm mắt. Nhưng đôi với Charity cảnh tượng hai gương mặt của họ đã làm nhòa đi mọi thứ xung quanh. Trong chớp mắt, họ đã chỉ cho nàng sự thật trần trụi cái tình huống của nàng. Sau bức bình phong mỏng mảnh, sự ve vuốt người yêu của anh ta là tất cả những gì bí hiểm của cuộc đời anh ta. Những mối quan hệ của anh ta với người khác: với những đàn bà, bao gồm những ý kiến, thành kiến, nguyên tắc, mạng lưới của ảnh hưởng, sự quan tâm và tham vọng trong đó cuộc sống của mỗi người đàn ông bị mắc vào.

Nàng không biết gì về tất cả những thứ ấy, ngoại trừ anh ta đã nói cho nàng nghe những khát vọng về kiến trúc của mình. Nàng đã luôn luôn đoán một cách mập mờ rằng anh ta giao tiếp với những người quan trọng, liên quan đến những quan hệ phức tạp. Nhưng nàng cảm thấy tất cả nằm ngoài sự hiểu biết, và như một màn sương mờ mờ treo bên lề tư tưởng của mình.

Trong cận cảnh, tất cả đều bị che phủ bởi sự hiện diện của anh ta: ánh sáng và bóng tối của gương mặt, cách nhìn qua cặp kính cận đã lan rộng và sâu sắc như thể kéo nàng vào trong chúng; và trên tất cả, cơn phấn khích của tuổi trẻ và sự dịu dàng trong lời nói của anh ta đã ôm chặt lấy nàng.

Bây giờ anh ta tách nàng ra để thu mình vào cái vỏ không thể nhận biết. Anh ta đang thì thầm cùng cô gái khác, hình ảnh những nụ cười đồng lõa, láu lỉnh của họ đã gợi lên trong nàng những gì mà anh ta thường làm với nàng giống như vậy. Cảm giác của nàng giờ không phải là ghen tuông vì nàng quá tin chắc về tình yêu của anh ta. Rồi nàng kinh hoàng, không biết sự thu hút thần bí nào đang lôi anh ta đi xa nàng. Nàng cảm thấy bất lực trong sự đấu tranh để chiến thắng chúng và giành anh ta về với mình.

Nàng đã dâng tặng anh ta tất cả những gì nàng có - nhưng nào có thể so sánh với những quà tặng khác của cuộc sống dành tặng cho anh ta? Bây giờ nàng hiểu trường hợp của các cô gái và những việc tương tự đã xảy ra cho họ giống như nàng. Họ cho tất cả những gì họ có, nhưng vẫn chưa đủ: điều đó không thể mua gì hơn ngoài vài khoảnh khắc.

Cái nóng tăng lên đến nghẹt thở, nàng cảm thấy nó dội xuống nàng những đợt cháy âm ỉ. Những gương mặt đông đúc trong sảnh đường bắt đầu nhảy múa như những hình ảnh lóe lên trên màn hình ở Nettleton. Trong khoảnh khắc, hình ảnh trang nghiêm của ông Royall chỉ còn lại lờ mờ. Ông tiếp tục ngồi phía trước cây đàn phong cầm, ông ngồi sát vào nàng, đôi mắt nhìn nàng. Cái nhìn của ông như chọc thủng trung tâm cảm xúc đang bối rối của nàng. Một cảm giác suy nhược cơ thể lan khắp người nàng - nàng sợ đến chết. Ánh sáng của những giờ khắc bốc lửa trong ngôi nhà nhỏ quét lại trên nàng một nỗi lo sợ cực kì.

Nàng cố gắng không nhìn người giám hộ mình, rồi thấy cuộc chuyện trò của người họ hàng nhà Hatchard đã dừng lại, và ngài Miles lại nói trong điệu bộ như con chim đang vỗ đôi cánh của mình.

Những lời trong đoạn kết của bài diễn văn bềnh bồng trong trí óc bối rối của nàng. “Một sự bội thu những kỉ niệm thiêng liêng. Một giờ được thánh hóa mà trong đó, những khoảnh khắc thử thách, những ý tưởng của các bạn sẽ quay trở về một cách sùng tín.”

“Và giờ đây, lạy Thượng Đế, chúng con thành kính dâng lên Người lòng tạ ơn cho ngày đoàn tụ đầy ân sủng này, chúng con từ muốn phương về đây, về lại mái nhà xưa. Xin hãy gìn giữ nó cho chúng con, ôi lạy Chúa, trong thời gian sắp tới, xin cho tất cả mọi người tề tụ về mái nhà của mình trong thương yêu và sáng suốt của những người già, trong sự can đảm và cần cù của những chàng trai và của các cô gái ngây thơ trong trắng...” Ngài đi vào như đập đập đôi cánh trắng của mình, và cùng lúc ấy Lambert Sollas gật mạnh đầu, phát tín hiệu bài nhạc “Auld Lang Syne.” Charity nhìn trân vào phía trước và rồi để rơi bó hoa, ngã gục xuống đôi chân của ông Royall.