Anh ta dừng lại, tay nâng mũ với một nụ cười hơi thẹn. “Xin lỗi cô!” - anh ta nói. Tôi tưởng không có ai ở đây.”
Charity đứng phía trước anh ta, chặn ngang lôi đi. “Anh không thể vào đó. Thư viện không mở cửa cho bạn đọc vào các ngày Thứ Tư.”
“Tôi biết nó không mở cửa nhưng bác tôi đưa chìa khóa của bác ấy cho tôi.”
“Ngoài tôi ra, cô Hatchard không có quyền đưa chìa khóa của cô cho người khác. Tôi là quản thủ thư viện và tôi biết, theo luật, đây là thư viện của tôi.”
Người đàn ông trẻ rất đỗi ngạc nhiên.
“À vâng, tôi biết đúng là như vậy, tôi xin lỗi nếu việc tôi đến đã làm phiền cô.”
“Tôi nghĩ anh đến xem còn gì nữa để báo cáo với cô Hatchard không và để tôi bị quở trách chứ gì? Nhưng anh không cần phải lo điều ấy nữa: nó là thư viện của tôi ngày hôm nay nhưng vào giờ này ngày mai thì nó không còn là của tôi nữa. Bây giờ tôi đang trên đường đi đến nhà cô ấy để trả lại chìa khóa và sổ ghi chép đây.”
Chàng trai trẻ Harney sa sầm nét mặt mà trên đó nàng không tìm thấy sự phản bội hay là dấu vết của sự phạm tội nào.
“Tôi không hiểu!” - anh ta nói - “Chắc có sự nhầm lẫn gì đây. Tại sao tôi lại nói những điều gì đó chống đôi cô cho bác Hatchard - hay một ai đó chớ?”
Câu trả lời rõ ràng là sự lảng tránh gây cho lòng căm phẫn của Charity tràn ra: “Tôi không biết anh có nói hay không. Nhưng tôi có thể hiểu là Orma Fry làm việc đó bởi vì nó luôn luôn muốn đá tôi ra khỏi đây từ cái ngày đầu tiên. Tôi biết khi nó đi về nhà thì cha nó làm việc đó cho nó, nếu không thì cũng là Ida Targatt vì chính ra nó được thừa hưởng gia tài của anh trai cùng cha khác mẹ nó từ năm ngoái. Nhưng dù sao đi nữa chúng tôi đều sống ở một nơi giống như North Dormer, điều này cũng đủ làm cho người ta ghét nhau chỉ vì phải cùng đi chung một con đường mỗi ngày. Nhưng anh không sống ở đây và anh cũng không biết bất cứ thứ gì của bất cứ ai trong chúng tôi, vậy mà hà cớ gì anh can thiệp vào chứ? Chắc anh nghĩ rằng các cô gái khác sẽ giữ những cuốn sách tốt hơn tôi hả? Sao, Orma Fry không biết một cuốn sách nào trong kệ sách! Và cái gì chứ hả, nếu tôi không luôn luôn ngồi đây cho tới khi đồng hồ nhà thờ điểm năm tiếng? Ai lo việc mở và đóng cửa thư viện? Anh cho là có một ai đó bao giờ cũng đến đây tìm sách hay sao? Những gì họ muốn đến đây là để gặp những bạn bè nếu tôi cho phép họ vào. Nhưng tôi không để cho Bill Sollas ở trên ngọn đồi kia lang thang ở đây chờ con gái út Targatt bởi vì tôi biết hắn... Đó là tất cả... cho dù tôi không biết hết các cuốn sách ở đây, tôi cũng phải...”
Nàng dừng lại khi có một cái nghẹn ở cổ họng. Cơn cuồng nộ lan tỏa khắp người, nàng đứng tựa vào mép bàn một cách vững vàng để cho anh ta không thấy sự yếu đuối của nàng.
Những gì anh ta thấy dường như có ảnh hưởng sâu sắc, mặt đỏ lên dưới làn da rám nắng, anh ta lắp bắp: “Nhưng, cô Royall, chắc cô... chắc cô...”
Sự khổ sở của anh ta càng làm bùng cháy cơn giận của nàng, và nàng lấy lại cái giọng châm chích: “Nếu tôi là anh thì tôi có gan nhận những gì mình đã nói!”
Lời mắng nhiếc của nàng như đọng lại trong trí anh ta. “Tôi hy vọng sẽ nói với cô nếu tôi biết; nhưng tôi không biết gì hết. Rõ ràng có gì đó hiểu lầm ở đây, làm cho cô trách tôi. Nhưng tôi không biết đó là cái gì, bởi vì tôi đã lên Eagle Ridge từ sáng sớm tinh mơ.”
“Tôi không biết anh ở đâu sáng nay, nhưng tôi biết anh ở đây ngày hôm qua. Khi anh về nhà, anh báo cho người họ hàng của anh rằng những cuốn sách đang trong tình trạng tồi tệ, rồi đưa cô Hatchard sang đây để thấy tôi chểnh mảng như thế nào.”
Chàng trai trẻ Harney nom có vẻ chân thành: “Ai nói gì với cô? Tôi không nghĩ là cô giận. Những cuốn sách ở trong tình trạng hư hỏng, và nếu có ai đó quan tâm đến chúng thì thấy đó là một sự đáng thương. Tôi bảo bác Hatchard rằng những cuốn sách sắp bị hư vì nằm ở một nơi ẩm ướt và thiếu không khí, tôi đưa bác ấy đến đây để chỉ cho bác thấy nơi này có thể dễ dàng thông gió. Tôi cũng bảo bác ấy rằng cô cần có một ai đó giúp để lau bụi và hong khô sách. Nếu cô được kể lại bằng những lời nói sai sự thật thì tôi xin lỗi, nhưng tôi thật sự thích những quyển sách cũ, hơn là nhìn thấy chúng bị đốt đi hoặc là bị tả tơi như những cuốn sách này.”
Charity cảm thấy muốn khóc nhưng nàng cố gắng kiềm chế nước mắt lại và nói: “Tôi không cần biết anh đã nói gì với cô Hatchard. Tất cả những gì tôi biết là cô ấy gán lỗi cho tôi, tôi sắp sửa mất việc, và tôi không muốn làm một công dân ở làng này nữa, bởi vì tôi không có ai là thân nhân như những người khác. Tất cả những gì tôi muốn là để dành đủ số tiền rồi tôi sẽ ra đi vào một lúc nào đó. Anh thử nghĩ đi, nếu không vì chuyện đó thì liệu tôi có chịu ngồi ngày này sang ngày khác trong cái nhà mồ cũ kĩ này không?”
Chàng trai trẻ chỉ chớp được câu nói cuối cùng của nàng: “Đó là cái nhà mồ cũ kỹ là điều tôi cần nói. Chính tôi đã đề nghị với bác tôi nhưng dường như đã gây phiền phức.” Anh ta liếc mắt thăm dò cái phòng dài hẹp, âm u, nửa tối nửa sáng, tọa lạc giữa những bức tường bẩn thỉu, với những cuốn sách đã bạc màu và phía sau chiếc bàn bằng gỗ hồng nổi bật lên bức chân dung của Honorious: “Dĩ nhiên đó là một công việc không tốt để làm bất cứ một điều gì với một tòa nhà bị kẹp chặt giữa ngọn đồi giống như cái “lăng mộ” buồn cười này: cô không thể đón được ngọn gió lùa nào vào trong nếu không chọc thủng một lỗ phía trên núi. Nhưng nó có thể được làm thông gió theo một hình thức khác, và mặt trời có thể chiếu vào: Tôi sẽ chỉ cho cô làm thế nào nếu cô thích”. Cái cảm xúc nồng nàn của một kiến trúc sư dành cho sự cải tiến ngôi nhà hoàn toàn làm anh ta quên mất những lời trách móc của nàng. Anh nâng cây gậy hướng lên phía mái nhà để hướng dẫn nàng. Nhưng sự yên lặng của nàng dường như báo cho anh ta biết nàng không hề quan tâm đến sự thông gió cho thư viện. Bất ngờ anh ta quay ngoắt lại nắm lấy hai bàn tay nàng. “Hãy nhìn xem! Cô đừng nghĩ đến những gì cô nói nhé. Cô không nghĩ tôi làm tổn thương cô chứ?”
Giọng điệu mới mẻ này đã làm dịu lòng nàng: chưa có ai từng nói với nàng giọng ngọt ngào như thế.
“Ô, anh đã làm gì rồi?” - nàng rền rĩ. Anh ta để đôi bàn tay nàng trong tay mình, nàng đang cảm thấy một sự dịu êm lan tỏa giống như nàng đã tưởng tượng ngày hôm qua trên sườn đồi.
Anh ta siết đôi bàn tay nàng nhè nhẹ rồi buông ra: “Thôi nào, để làm những điều cho cô dễ chịu hơn và cho các cuốn sách tốt hơn, tôi xin lỗi nếu bác tôi có xuyên tạc như những gì cô đã nói. Bác ấy dễ bị kích động và hay để ý đến những chuyện vặt vãnh: Chắc là tôi phải luôn nhớ điều này. Đừng để cho bác ấy biết là cô nghĩ bác ấy không tốt, tôi xin cô đấy.”
Thật là tuyệt vời khi nghe anh ta nói về cô Hatchard như nói về một đứa bé hay càu nhàu. Thay vì e thẹn, anh ta ra vẻ có năng lực và kinh nghiệm đến nỗi các thành phố đã trao tặng phần thưởng cho anh ta. Thay vì sống ở Nettleton, luật sư Royall sống ở North Dormer làm cho ông trở thành người mạnh nhất. Charity chắc rằng chàng trai trẻ này đã sông ở một nơi nào đó còn lớn hơn Nettleton.
Nàng cảm thấy nếu nàng giữ thái độ “vạch mặt” thì anh ta sẽ âm thầm xếp nàng vào loại người như cô Hatchard, và ý nghĩ đó làm nàng bình tĩnh hơn.
“Không cần biết tôi nghĩ về cô Hatchard như thế nào. Ông Royall nói cô ấy sẽ tuyển dụng một quản thủ thư viện khác được đào tạo hẳn hoi, còn tôi sẽ xin từ chức sớm hơn là bị cả làng nói tôi bị cô ấy đuổi việc.”
“Cô xin nghỉ là lẽ thường tình. Nhưng tôi tin rằng bác ấy không cho cô thôi việc đâu. Dù sao đi nữa, cô hãy cho tôi cơ hội tìm ra sự thật trước, rồi sẽ nói cho cô biết, được không? Sẽ còn đủ thời gian để cô xin nghỉ việc, nếu tôi làm sai.”
Lòng kiêu hãnh của nàng bừng lên đôi má bởi lời đề nghị can thiệp của chàng trai: “Tôi không muốn bất cứ ai dỗ ngọt để cô Hatchard giữ tôi lại nếu thấy tôi không thích hợp.”
Anh ta cũng đỏ mặt: “Tôi cho cô hay tôi sẽ không làm việc đó. Chỉ chờ đến ngày mai thôi, được không cô? Cô có thể tin tôi, cô biết - thật sự cô có thể mà.” Anh ta nhìn thẳng vào mắt nàng với cái nhìn e thẹn buồn buồn.
Tất cả những nỗi thống khổ dường như tan biến, và nàng thì thào, lúng túng, không nhìn anh ta: “Ồ, tôi sẽ chờ.”
Charity đứng phía trước anh ta, chặn ngang lôi đi. “Anh không thể vào đó. Thư viện không mở cửa cho bạn đọc vào các ngày Thứ Tư.”
“Tôi biết nó không mở cửa nhưng bác tôi đưa chìa khóa của bác ấy cho tôi.”
“Ngoài tôi ra, cô Hatchard không có quyền đưa chìa khóa của cô cho người khác. Tôi là quản thủ thư viện và tôi biết, theo luật, đây là thư viện của tôi.”
Người đàn ông trẻ rất đỗi ngạc nhiên.
“À vâng, tôi biết đúng là như vậy, tôi xin lỗi nếu việc tôi đến đã làm phiền cô.”
“Tôi nghĩ anh đến xem còn gì nữa để báo cáo với cô Hatchard không và để tôi bị quở trách chứ gì? Nhưng anh không cần phải lo điều ấy nữa: nó là thư viện của tôi ngày hôm nay nhưng vào giờ này ngày mai thì nó không còn là của tôi nữa. Bây giờ tôi đang trên đường đi đến nhà cô ấy để trả lại chìa khóa và sổ ghi chép đây.”
Chàng trai trẻ Harney sa sầm nét mặt mà trên đó nàng không tìm thấy sự phản bội hay là dấu vết của sự phạm tội nào.
“Tôi không hiểu!” - anh ta nói - “Chắc có sự nhầm lẫn gì đây. Tại sao tôi lại nói những điều gì đó chống đôi cô cho bác Hatchard - hay một ai đó chớ?”
Câu trả lời rõ ràng là sự lảng tránh gây cho lòng căm phẫn của Charity tràn ra: “Tôi không biết anh có nói hay không. Nhưng tôi có thể hiểu là Orma Fry làm việc đó bởi vì nó luôn luôn muốn đá tôi ra khỏi đây từ cái ngày đầu tiên. Tôi biết khi nó đi về nhà thì cha nó làm việc đó cho nó, nếu không thì cũng là Ida Targatt vì chính ra nó được thừa hưởng gia tài của anh trai cùng cha khác mẹ nó từ năm ngoái. Nhưng dù sao đi nữa chúng tôi đều sống ở một nơi giống như North Dormer, điều này cũng đủ làm cho người ta ghét nhau chỉ vì phải cùng đi chung một con đường mỗi ngày. Nhưng anh không sống ở đây và anh cũng không biết bất cứ thứ gì của bất cứ ai trong chúng tôi, vậy mà hà cớ gì anh can thiệp vào chứ? Chắc anh nghĩ rằng các cô gái khác sẽ giữ những cuốn sách tốt hơn tôi hả? Sao, Orma Fry không biết một cuốn sách nào trong kệ sách! Và cái gì chứ hả, nếu tôi không luôn luôn ngồi đây cho tới khi đồng hồ nhà thờ điểm năm tiếng? Ai lo việc mở và đóng cửa thư viện? Anh cho là có một ai đó bao giờ cũng đến đây tìm sách hay sao? Những gì họ muốn đến đây là để gặp những bạn bè nếu tôi cho phép họ vào. Nhưng tôi không để cho Bill Sollas ở trên ngọn đồi kia lang thang ở đây chờ con gái út Targatt bởi vì tôi biết hắn... Đó là tất cả... cho dù tôi không biết hết các cuốn sách ở đây, tôi cũng phải...”
Nàng dừng lại khi có một cái nghẹn ở cổ họng. Cơn cuồng nộ lan tỏa khắp người, nàng đứng tựa vào mép bàn một cách vững vàng để cho anh ta không thấy sự yếu đuối của nàng.
Những gì anh ta thấy dường như có ảnh hưởng sâu sắc, mặt đỏ lên dưới làn da rám nắng, anh ta lắp bắp: “Nhưng, cô Royall, chắc cô... chắc cô...”
Sự khổ sở của anh ta càng làm bùng cháy cơn giận của nàng, và nàng lấy lại cái giọng châm chích: “Nếu tôi là anh thì tôi có gan nhận những gì mình đã nói!”
Lời mắng nhiếc của nàng như đọng lại trong trí anh ta. “Tôi hy vọng sẽ nói với cô nếu tôi biết; nhưng tôi không biết gì hết. Rõ ràng có gì đó hiểu lầm ở đây, làm cho cô trách tôi. Nhưng tôi không biết đó là cái gì, bởi vì tôi đã lên Eagle Ridge từ sáng sớm tinh mơ.”
“Tôi không biết anh ở đâu sáng nay, nhưng tôi biết anh ở đây ngày hôm qua. Khi anh về nhà, anh báo cho người họ hàng của anh rằng những cuốn sách đang trong tình trạng tồi tệ, rồi đưa cô Hatchard sang đây để thấy tôi chểnh mảng như thế nào.”
Chàng trai trẻ Harney nom có vẻ chân thành: “Ai nói gì với cô? Tôi không nghĩ là cô giận. Những cuốn sách ở trong tình trạng hư hỏng, và nếu có ai đó quan tâm đến chúng thì thấy đó là một sự đáng thương. Tôi bảo bác Hatchard rằng những cuốn sách sắp bị hư vì nằm ở một nơi ẩm ướt và thiếu không khí, tôi đưa bác ấy đến đây để chỉ cho bác thấy nơi này có thể dễ dàng thông gió. Tôi cũng bảo bác ấy rằng cô cần có một ai đó giúp để lau bụi và hong khô sách. Nếu cô được kể lại bằng những lời nói sai sự thật thì tôi xin lỗi, nhưng tôi thật sự thích những quyển sách cũ, hơn là nhìn thấy chúng bị đốt đi hoặc là bị tả tơi như những cuốn sách này.”
Charity cảm thấy muốn khóc nhưng nàng cố gắng kiềm chế nước mắt lại và nói: “Tôi không cần biết anh đã nói gì với cô Hatchard. Tất cả những gì tôi biết là cô ấy gán lỗi cho tôi, tôi sắp sửa mất việc, và tôi không muốn làm một công dân ở làng này nữa, bởi vì tôi không có ai là thân nhân như những người khác. Tất cả những gì tôi muốn là để dành đủ số tiền rồi tôi sẽ ra đi vào một lúc nào đó. Anh thử nghĩ đi, nếu không vì chuyện đó thì liệu tôi có chịu ngồi ngày này sang ngày khác trong cái nhà mồ cũ kĩ này không?”
Chàng trai trẻ chỉ chớp được câu nói cuối cùng của nàng: “Đó là cái nhà mồ cũ kỹ là điều tôi cần nói. Chính tôi đã đề nghị với bác tôi nhưng dường như đã gây phiền phức.” Anh ta liếc mắt thăm dò cái phòng dài hẹp, âm u, nửa tối nửa sáng, tọa lạc giữa những bức tường bẩn thỉu, với những cuốn sách đã bạc màu và phía sau chiếc bàn bằng gỗ hồng nổi bật lên bức chân dung của Honorious: “Dĩ nhiên đó là một công việc không tốt để làm bất cứ một điều gì với một tòa nhà bị kẹp chặt giữa ngọn đồi giống như cái “lăng mộ” buồn cười này: cô không thể đón được ngọn gió lùa nào vào trong nếu không chọc thủng một lỗ phía trên núi. Nhưng nó có thể được làm thông gió theo một hình thức khác, và mặt trời có thể chiếu vào: Tôi sẽ chỉ cho cô làm thế nào nếu cô thích”. Cái cảm xúc nồng nàn của một kiến trúc sư dành cho sự cải tiến ngôi nhà hoàn toàn làm anh ta quên mất những lời trách móc của nàng. Anh nâng cây gậy hướng lên phía mái nhà để hướng dẫn nàng. Nhưng sự yên lặng của nàng dường như báo cho anh ta biết nàng không hề quan tâm đến sự thông gió cho thư viện. Bất ngờ anh ta quay ngoắt lại nắm lấy hai bàn tay nàng. “Hãy nhìn xem! Cô đừng nghĩ đến những gì cô nói nhé. Cô không nghĩ tôi làm tổn thương cô chứ?”
Giọng điệu mới mẻ này đã làm dịu lòng nàng: chưa có ai từng nói với nàng giọng ngọt ngào như thế.
“Ô, anh đã làm gì rồi?” - nàng rền rĩ. Anh ta để đôi bàn tay nàng trong tay mình, nàng đang cảm thấy một sự dịu êm lan tỏa giống như nàng đã tưởng tượng ngày hôm qua trên sườn đồi.
Anh ta siết đôi bàn tay nàng nhè nhẹ rồi buông ra: “Thôi nào, để làm những điều cho cô dễ chịu hơn và cho các cuốn sách tốt hơn, tôi xin lỗi nếu bác tôi có xuyên tạc như những gì cô đã nói. Bác ấy dễ bị kích động và hay để ý đến những chuyện vặt vãnh: Chắc là tôi phải luôn nhớ điều này. Đừng để cho bác ấy biết là cô nghĩ bác ấy không tốt, tôi xin cô đấy.”
Thật là tuyệt vời khi nghe anh ta nói về cô Hatchard như nói về một đứa bé hay càu nhàu. Thay vì e thẹn, anh ta ra vẻ có năng lực và kinh nghiệm đến nỗi các thành phố đã trao tặng phần thưởng cho anh ta. Thay vì sống ở Nettleton, luật sư Royall sống ở North Dormer làm cho ông trở thành người mạnh nhất. Charity chắc rằng chàng trai trẻ này đã sông ở một nơi nào đó còn lớn hơn Nettleton.
Nàng cảm thấy nếu nàng giữ thái độ “vạch mặt” thì anh ta sẽ âm thầm xếp nàng vào loại người như cô Hatchard, và ý nghĩ đó làm nàng bình tĩnh hơn.
“Không cần biết tôi nghĩ về cô Hatchard như thế nào. Ông Royall nói cô ấy sẽ tuyển dụng một quản thủ thư viện khác được đào tạo hẳn hoi, còn tôi sẽ xin từ chức sớm hơn là bị cả làng nói tôi bị cô ấy đuổi việc.”
“Cô xin nghỉ là lẽ thường tình. Nhưng tôi tin rằng bác ấy không cho cô thôi việc đâu. Dù sao đi nữa, cô hãy cho tôi cơ hội tìm ra sự thật trước, rồi sẽ nói cho cô biết, được không? Sẽ còn đủ thời gian để cô xin nghỉ việc, nếu tôi làm sai.”
Lòng kiêu hãnh của nàng bừng lên đôi má bởi lời đề nghị can thiệp của chàng trai: “Tôi không muốn bất cứ ai dỗ ngọt để cô Hatchard giữ tôi lại nếu thấy tôi không thích hợp.”
Anh ta cũng đỏ mặt: “Tôi cho cô hay tôi sẽ không làm việc đó. Chỉ chờ đến ngày mai thôi, được không cô? Cô có thể tin tôi, cô biết - thật sự cô có thể mà.” Anh ta nhìn thẳng vào mắt nàng với cái nhìn e thẹn buồn buồn.
Tất cả những nỗi thống khổ dường như tan biến, và nàng thì thào, lúng túng, không nhìn anh ta: “Ồ, tôi sẽ chờ.”
/18
|