Thật Ư? Thật Ư? Phải Là Hồng Phai Xanh Thắm
Chương 78: Gà mái già hoá vịt, thế giới thật diệu kỳ
|
/229
|
Năm ấy rét đậm, sắp sửa đến tết, Minh Lan dự định viết cho mình bộ câu đối, vế trên là ‘Liệu sự như thần’, vế dưới là ‘Thiết khẩu trực đoạn’ ( lời nói đanh thép, thẳng thắn quyết đoán), đặt trên bức hoành phi ‘bán tiên’.
Ngày ấy sau khi nghĩ thông suốt, hôm sau Trường Ngô đi Kim Lăng. Tình hình ở cửa khẩu bất ổn, thêm nhiều quân nhân đến bảo vệ thành luôn luôn tốt. Chỉ huy sứ ti Kim Lăng đã kịp bố trí người xung quanh năm vùng phụ cận chỉ tiếc nhân lực quá ít, nên Trường Ngô rất được hoan nghênh, liên tục năm bận được mời thiết yến ngỗng vịt béo quay, Trường Ngô xin nghỉ về Hựu Dương một chuyến.
‘Em à! Em đoán mò thôi! Anh đã nói phía nam không có chiến loạn mà? Anh vào Kim Lăng mấy ngày liền, chả có chuyện gì, nhưng mà mấy hộ nhà giàu ở Kim Lăng biết sắp có chiến loạn đều sợ gần chết, lúc này không… Mới hơn nửa tháng mà đã có ba lần quyên góp bảo vệ thành đấy! Này, đến cả anh cũng được phân cho năm mươi lượng bạc” Trường Ngô đặt cái túi thêu tơ vàng nặng trịch lên bàn, cười khổ, đối với cuộc sống nhà binh thì đây là một khoản tiền rất lớn, nhưng mà nhà họ Thịnh không thiếu tiền.
Lý thị thấy con mình có ý muốn lùi bước, khổ nỗi không biết khuyên thế nào cho phải, mùa đông mà đầu mướt mồ hôi.
‘Anh Hai chớ nóng vội.’ Minh Lan ung dung nói ‘Anh nghĩ xem. Tháng trước chiến loạn vừa mới xảy ra. Lưu dân đi bằng hai chân chứ phải cưỡi ngựa đâu mà nhanh thế được, chờ thêm một thời gian đi.’
‘Thật không…’ Trường Ngô dùng ánh mắt hoài nghi nhìn Minh Lan.
Minh Lan gật đầu, sau đó lấy điển tích ngày xưa để cổ vũ anh ấy, dùng cách nói của tiên sinh để kể: ‘Nhớ năm đó, Võ hoàng đế ngự giá thân chinh đi Ngột Lương Cáp. Vào mùa đông rét mướt, nước đóng thành băng, dẫn mười vạn đại quan làm nô dịch ở Cổ Thành khoảng hai tháng, không kiêu không vội, cuối cùng chớp thời cơ quân Ngột Lương Cáp khinh địch, mấy bộ tộc tinh nhuệ đều xuất ra hết, về sau Võ Hoàng đế một lần đem quân tiệu diệt sạch! Anh Hai! Cái anh học là lấy trăm người địch ngàn người, biết đâu tương lai còn địch cả vạn người. ‘Kiên nhẫn’ chính là yếu tố then chốt đấy! ’
Tấm gương này ảnh hưởng vô cùng lớn, Trường Ngô bị doạ đến sững sờ, đêm hôm ấy liền đi Kim Lăng luôn. Đến giờ cơm chiều, Lý thị gắp liên tiếp mấy món rau vào bát Minh Lan. Duẫn nhi thì gắp nguyên hai cái chân gà dành cho phụ nữ có thai vào đĩa Minh Lan.
‘Cháu dâu à! Cháu cứ chiều con bé!’ Thịnh lão phu nhân mỉm cười ‘Con bé này cứ mở miệng lại làm người ta yêu thích.’
Thịnh Duy nét mặt nặng nề nói “Mặc dù chưa xảy ra, nhưng con thấy lời cháu nói rất có lý. Mấy ngày nay, con đến trấn trên đi dạo mấy vòng, mời trà các bô lão trong đại tộc giàu có, nhắc nhở họ đón năm mới đừng quá mức phô trương, tích thêm lương thực, củi lửa đề phòng khi cần thiết, rốt cuộc bên ngoài đang loạn lạc.”
Linh cảm Thịnh Duy thật nhạy bén. Trường Ngô cho người mang thư về: Lưu dân đến rồi.
Âm mưu của Kinh Vương ấp ủ đã lâu, luôn cần lượng lớn tiền tài, lương thực nuôi quân. Dân chúng đã bị bọc lột nhiều năm qua. Các cấp quan lại từ trên xuống dưới dùng mọi cách để bóc lột dân chúng thậm tệ. Vừa lúc đông đến, tuyết rơi nhiều, dân chúng đói rét khổ cực, chịu không nổi khổ sở nữa, dân chúng trôi giạt khắp nơi chỉ có thể rời đất Hoàn,lưu dân nổi lên, trốn chạy đến tỉnh Tô, Dự, Ngạc, Cống, Chiết[‘].
[‘] Giang Tô, Hà Nam, Hồ Bắc, Giang Tây, Chiết Giang.
Tháng Giêng, đầu năm Sùng Đức, năm vạn lưu dân hội tụ dưới thành Kim Lăng. Quan phủ mở kho phát lương, phú hộ trong thành cũng dựng lều phát cháo, bố thí củi lửa cho lưu dân ở ngoài thành sống qua mùa đông.
Cuối cùng Trường Ngô cũng có nơi dụng võ, sợ lưu dân gây sự làm loạn, mỗi lần mở cửa thành cứu nạn đều phải bố trí quân hộ vệ ở hai bên, tuần tra ngày đêm không ngừng. Tháng Giêng, Sùng Đức năm thứ hai, Hựu Dương cũng như vậy, nghênh đón làn sóng lưu dân đầu tiên.
May thay họ Thịnh đã chuẩn bị từ trước, tính cả huyện chỉ có mấy đại tộc, dựng rất nhiều lều trại cho lưu dân có chốn nương thân. Ngày hai lần phát cháo, tìm thêm ít chăn, áo bông không dùng nữa giúp họ sống qua mùa đông.
Minh Lan cũng theo Lý thị ngồi kiệu đi ra ngoài nhìn xem, sau khi về buồn rầu rất lâu. Với một đứa lớn lên ở thời hiện đại, áo cơm không lo thật khó để tưởng tượng được cảnh tượng đó như thế nào. Trời mù mịt tuyết, đất phủ băng sương, nhiều người già, trẻ con đều chỉ mặc áo đơn run rẩy, lần lượt xoè đôi tay để sưởi ấm. Da lạnh đến tím tái, da tay, da đầu đứa nhỏ đều nứt nẻ. Ánh mắt đờ đẫn, đói khát chỉ chăm chú nhìn vào chén cháo loãng, đó là hy vọng duy nhất của họ.
Lều không có tiếng khóc to, chỉ có tiếng thút thít, người mẹ ôm đứa con bị sốt, nóng hầm hập, thoi thóp muốn khóc cũng không ra hơi, chỉ có từng tiếng yếu ớt ‘đói’, làm cho tim Minh Lan cũng nhói đau.
‘…Lúc ấy lũ đến, nhà em ở quê, ruộng đất đều ngập trong nước lũ, thu hoạch xong không đủ cái ăn. Em trai lại bị bệnh, cha mẹ liền mang em đi bán.’ Tiểu Đào nhớ lại ký ức mờ nhạt, nói thật bình tĩnh: ‘Nghe các cụ trong thôn kể, cuộc sống ở triều đại này còn tốt lắm. Các hộ gia đình đều có ruộng đất của mình, không phải đi làm thuê làm mướn. Lúc tiền triều chiến loại, dân chúng đều có ruộng đất riêng, còn tích cóp được. Nhưng hễ có thiên tai lũ lụt, một văn tiền địa tô cũng không đóng nổi, phải bán con bán cái, ăn đói mặc rách.”
Minh Lan khẽ gật đầu, mỗi triều đại càng về sau, ruộng đất bị sát nhập càng nghiêm trọng, đến khi nông dân sống không nỗi nữa, triều đại liền thay đổi, tất cả lại bắt đầu một lần nữa.
Cảm xúc của Tần Tang cũng đi xuống, nhỏ giọng nói: “Nhà của em vốn có hơn mười mẫu, lúc mưa thuận gió hoà, cả nhà cũng sống tốt. Năm ấy có Huyện lệnh mới đến, mỗi ngày đều tìm cách moi tiền, còn đòi lấy chị Ngân Hoa trong thôn làm thiếp. Gia đình chị Ngân Hoa không đồng ý, lão ta liền lấy lý do cha anh chị ấy là điêu dân chống chế, không giao nộp lương thực, nhốt trong địa lao, dụng hình. Ngày thứ ba, chị Ngân Hoa vào phủ Huyện Lệnh, ai ngờ cha anh chị ấy chịu không nổi hình phạt đã sớm chết trong lao tù. Người dân trong thôn đến nói lý, quản gia Huyện lệnh nói, chết thì cũng chết rồi, đừng đến làm chi cho bẽ mặt. Sau đó, chị Ngân Hoa liền đâm đầu chết trước của phủ huyện.”
Trong lòng Minh Lan âu sầu, thật sự là ‘Huyện lệnh phá nhà, phủ doãn diệt môn’. Đầu năm nay, cuộc sống hạnh phúc của dân chúng như tờ giấy mỏng, một chút thiên tai lũ lụt cũng dễ dàng đâm thủng. Minh Lan chợt thấy nơi mình đầu thai rất tốt.
‘Anh trai đằng ấy thì sao?’ Lục Chi nghe xong một lúc lâu mới nắm bắt trọng tâm.
‘Chị Ngân Hoa là vợ sắp cưới của anh tôi.’
— Mọi người đều nghiêm lại.
Tân Tang gẩy gẩy than trong bếp lò, ánh lửa chiếu lền khuôn mặt ôn hoà bình thản của nó ‘Anh em tức quá muốn đi liều mạng với bọn chúng, bị bọn sai nha đánh cho máu me bê bết rồi đuổi ra ngoài. Cha em cũng tức đến đổ bệnh. Hai người đàn ông trong nhà đều đổ bệnh, không có ai đi làm. Đâu phải có nhiều tiền nhiều bạc gì, bà nội nói không thể bán ruộng, chờ khoẻ lại sẽ trông trọt tiếp, đành phải bán em đi. Em và cả em trai, em gái chị Ngân Hoa đều bị bán cùng nhau, không biết hiện giờ họ ra sao.”
Đan Quất nhẹ nhàng hỏi: “Em còn nhớ rõ Huyện lệnh kia tên như thế nào không?”
Tần Tang lắc đầu, đôi hoa trên búi tóc song hoàn khẽ lay động: “Không nhớ rõ. Lúc đó em mới mười lăm hay mười sáu tuổi, chỉ biết lúc em đi, trưởng thôn và lý chính[‘] đang bàn bạc với nhau. Mọi người gom góp ít tiền bạc, kiên quyết gọi thêm vị tú tài ở đầu thôn đến, ví như sau này bị ức hiếp còn biết đường ăn nói… Sau đó nghe nói, vị Huyện lệnh bị người tố cáo, xét nhà cách chức, còn bị đi sung quân. Em vui lắm, đáng tiếc gia đình chị Ngân Hoa nay cửa nát nhà tan, gian nhà ruộng đồng bỏ hoang, không ai nhắc tới họ nữa.”
[‘] Lý Chính là một chức quan chủ yếu phụ trách quản lý hộ khẩu, nộp thuế.
Mọi người đều đau lòng, im lặng hồi lâu. Tần Tang vui vẻ đứng lên, cười nói: “Hai năm trước, nhà em nhờ người đến đưa thư, giờ gia đình đều ổn cả. Anh trai cưới được vợ hiền, em trai chăm chỉ học hành, cha mẹ chờ hoàn cảnh gia đình tốt hơn sẽ chuộc em ra ngoài. Em nói không cần, em ở chỗ này rất tốt. Một tháng còn có hai ba đồng bạc, so với cha anh còn kiếm được nhiều hơn. Chờ đến khi để dành được nhiều, em về nhà mua thật nhiều ruộng đất.”
Minh Lan lặng lặng nghe mấy đứa nói chuyện, lúc này không nhịn được mới hỏi câu: ‘Nhà em thà rằng bán em chứ không bán ruộng, em có trách họ không?’
Tần Tang cười, khuôn mặt ửng hồng: ‘Em cũng trách một thời gian, sau đó nghĩ thông suốt. Có cha có anh còn có thể trông cậy được, mẹ cũng hỏi han kỹ càng mới bán em đi. Số em tốt, được vào phủ chúng ta, không bị đánh không bị mắng, còn có phúc khí hầu hạ cô chủ. Nhiều năm qua, được ăn được mặc, mấy chị em đều đối xử với em rất tốt, còn có gì phải oán trách nữa đâu.’
Minh Lan không khỏi giật mình. Ở Mộ Thương Trai, Tần Tang không phải nha hoàn đắc lực, tính tình cũng bình thường, không chu đáo cẩn thận như Yến Thảo, không nhanh nhẹn, giỏi giang như Lục Chi, nên tiền tiêu vặt hàng tháng và ban thưởng đều xếp sau. Nghe cách nói của nó, giống như cuộc sống đã vạn phần đủ đầy, nói đến chuyện gia đình, một lòng lưu luyến. Người có phẩm chất hiền lành, thật thà như vậy khó mà có được.
Lần đầu tiên Minh Lan chứng kiến cuộc sống của dân chúng ở tầng lớp thấp, thật thà thiện lương. Bàn chân họ đều mang bùn đất giống nhau, tầm thường nhưng lại khiến cho Minh Lan yêu quý, liền cười nói: “Nếu nhà em hoàn cảnh tốt hơn, không cần lấy tiền chuộc thân đâu. Ta cho em đi, hy vọng cha mẹ em chọn được cho em mối hôn tốt, đến lúc đó ta lại thêm cho em một phần đồ cưới!”
Tần Tang đỏ như son, xấu hổ giậm chân nói: “Cô chủ à! Chuyện này cô không thể nói linh tinh được, em đi mách với Phòng ma ma đây!”
Tiếng cười cũng thổi tan mây mờ, sau khi Minh Lan nói qua với lão phu nhân, lấy ba phần tư tiền riêng của mình, mấy nha hoàn cũng quyên góp ít bạc vụn, đi mua gạo thóc, chăn bông giúp đỡ lưu dân.
‘Tiền tích cóp mấy năm nay cũng tiêu hết, thấy lòng thư thái phải không? Chẳng lẽ thiếu một phần của cháu, thì bên ngoài sẽ không lạnh làm chết người nữa à? ’ Thịnh lão phu nhân cười mỉa mai Minh Lan.
Minh Lan còn thật thà gật đầu: ‘Cháu sẽ biết như muối bỏ biển, nhưng cháu sẽ cố hết sức có thể, làm những gì cháu có thể làm, chỉ như vậy thôi. Nghe anh hai nói, chờ đến đầu xuân năm sau, quan phủ đồng ý án bài cho bọn họ, nguyện về quê hương thì về, không chốn về thì đi khai khẩn đất hoang làm lại từ đầu, chỉ mong họ có thế sống qua mùa đông giá rét này thôi.’
Lão phu nhân ôm đứa cháu nhỏ, khuôn măt mỉm cười, khẽ thở dài:“Con bé ngốc này!”
Tháng giêng, Sùng Đức năm thứ hai, Hoàn Đông, Chiết Tây, Tô Nam và Giang Tô có mấy nơi sơn phỉ làm loạn, thường cướp bóc dân chúng chạy nạn, các thành trấn, sở phòng bị lơi lỏng đến mức, giết người phóng hoả không có chuyện ác nào không làm, lại thêm lưu dân không có nơi ở nguyện vào rừng làm cướp rất nhiều.
Trường Ngô và một đám tướng sĩ nhiệt huyết dâng trào nhiều lần xin lệnh từ trên nhưng đều bị Tri phủ Kim Lăng và Chỉ Huy sử ép quay về. Nay binh đao nổi lên bốn phía, cửa thành Kim Lăng phòng thủ còn sợ không giữ được, nào dám mở thành đi trừ phiến loạn.
Mấy lần Trường Ngô xin lệnh đều bị bác bỏ, lòng khó chịu nên xin nghỉ về nhà.
‘Đã nói với con bao lần rồi, đừng mặt năng mày nhẹ với quan trên, kiềm chế cái tính đi! Chốn quan trường thật giả lẫn lộn không phải là nơi dễ vào!’ Thịnh Duy lo lắng con trai và quan trên chống đối nhau, trực tiếp dạy con một thôi một hồi.
‘Cha! Con đâu có làm gì? Mấy anh em đều vỗ bàn ném chén can ngăn Chỉ Huy sử đại nhân, nhưng con đâu nói gì!’ Trường Ngô cố cãi, mặt đỏ lên: “Chính vì thế nên con mới xin nghỉ ở nhà! Chứ không có mặt mũi nào đi gặp các anh em!”
Minh Lan ở bên cạnh, an ủi nói: ‘Anh Hai! Anh đừng vội. Anh không trực thuộc võ quan của Kim Lăng, không nên khuyên nhiều là đúng. À! Đúng rồi! Chiến sự bên ngoài thế nào rồi? Em thấy phía nam chúng ta xem như yên ổn, hay là Kinh Vương ra bắc thuận lợi rồi!”
‘Lão ta nằm mơ!’ Trường Ngô cực kỳ khinh thường nói ‘Một đám ô hợp thế kia gây náo loạn ầm ĩ, nhưng mà toàn loại vô năng vừa đến đã niếm mùi thất bại. Đạo quân bị chia làm hai nửa, một nửa chạy đến Tù Châu bị mai phục ở sơn cốc, một nữa trốn đến Trang Châu, chắc cũng không khác bao nhiêu.”
Lời vừa nói ra, vẻ mặt mọi người trong phòng đều buông lỏng, cha con Thịnh Duy, Trường Tùng đều nhìn nhau cười. Cuối cùng yên tâm, lão phu nhân lần tràng hạt mỉm cười. Lý thị chắp tay niệm A di đà phật. Văn thị vui vẻ chuẩn bị làm bánh trà quả [‘] ở trong phòng. Phẩm Lan khẽ kêu ‘hầy’, nói với Minh Lan: ‘Kinh Vương thật là quá ngu!’
[‘] Trà quả là món ăn dân gian của người Hán. Trà quả chia làm ba loại, một loại dùng bột gạo nhân đâu; loại hai dùng bột gạo nếp nhân củ cải phơi khô trộn với thịt băm; loại ba là bánh sủi cảo, dùng bột mỳ nấu lấy nhân thịt lợn hoặc sợi củ cải. Có thể nấu thành bánh ngọt hoặc bánh mặn tuỳ từng khẩu vị, dùng bột nếp hoặc bột gạo làm vỏ ngoài, bên trong là nhân bánh, dùng lá quấn quanh bánh, hấp lên là ăn được.
Minh Lan xoa ngực, ngồi bên bàn tự rót cho chính mình một ly trà, chậm rãi uống.
Trường Ngô đi hai vòng quanh phòng, thở dài một hơi, giọng nói tuyệt vọng: “Em Minh, coi như em nói đúng, anh không cần trở lại kinh thành nữa. Anh thấy có đuổi Kinh Vương cũng không đến được kinh thành chứ chẳng chơi! Giờ có thể lập công lao, chỉ có đội quân đi bình loạn, nếu biết thế anh nên đi nhập ngũ từ trước!”
Thịnh Duy thấy nét mặt chán nản của con liền nói tránh đi: “Không biết lần dẹp loạn là đội quân nào?”
Trường Ngô không đi nữa, ngồi xuống nói: “E là Thánh Thượng đã sớm đề phòng ở phía nam, mấy tháng qua ngoài thì đề phòng trị an ở kinh thành, thực ra đã sớm điều động một nửa quân doanh ở ngoại ô kinh thành tập luyện. Sau chiến loạn ở Bắc Cương, Hoàng Thượng cũng không động chạm gì đến việc điều quân, sau đó Kinh Vương làm phản đội quân mới âm thầm xuôi nam, mai phục phản loạn ở Từ Châu.”
Trong lòng Trường Ngô dễ chịu hơn, anh ấy ở chỗ Trung Uy Vệ trực thuộc Tam Thiên Doanh, cho dù anh ấy có ở kinh thành cũng không đến lượt anh ấy xuất chinh.
‘Ngũ quân doanh? Đội này không phải do Cam lão tướng quân thống lĩnh sao? Hoá ra là lão tướng đây mà.’ Thịnh Duy đã vài lần buôn bán với quân đội nên cũng có chút hiểu biết tình hình trong quân.
Không ngờ Trường Ngô lắc đầu: “Không phải là Cam lão tướng quân đâu, là một vị tướng quân mới được Hoàng Thượng đề bạt, cũng là con cháu nhà quyền tước trong kinh. Nghe nói Hoàng Thượng vì loạn phiên vương lần này nên rất coi trọng, nhân dịp này tìm cơ hội đề bạt, tương lai chắc chắn rất có tiền đồ.”
Mắt Minh Lan sáng lên, mỉm cười lại rót thêm cho mình nửa chén trà, nói: ‘Thật không? Vị tướng quân đó thật tinh mắt.’
Năm đó, Bát Vương gia ở giữa các hoàng tử, có thể nói là bình thường đến mức không thể bình thường hơn, văn không bằng Tam Vương gia, võ không bằng Tứ Vương gia, tôn quý lại không bằng Ngũ Vương gia, giao tiếp cũng không bằng Lục Vương gia, cũng không được tiên đế yêu thương đến lúc già như những người con khác, chỉ có mẹ ruột xuất thân ti tiện số một, thế mà lại có người nghĩ đến đầu tư vào loại cổ phiếu ít gây sự chú ý này, quả thực là một tay lão luyện như Buffy [‘].
[‘] Nếu mình không nhẩm, đây là so sánh a tướng này với nàng Buffy trong phim Thợ Săn Ma Cà Rồng, ai còn nhớ phim này không +_+?
Thịnh Duy cũng vô cùng hứng thú, âm thầm tính toán nên tạo quan hệ với vị tướng quân mới này: “Là vị nào? Trước đó có thể từng nghe nói đến.”
Trường Ngô tựa hồ hết hy vọng, giận dữ nói “Nghe nói, tên là Cố Đình Diệp.”
Mọi người trong phòng đều mờ mịt, chưa ai nghe nhắc đến tên này.
Minh Lan uống một ngụm nước, nâng chén trà lên nhìn khoảng nửa khắc mới khó khăn nuốt xuống, cẩn thận hỏi lại: “Này…Sao trước đó chưa ai nghe nói nhỉ? Anh hai, cho dù quan võ khác quan văn nhưng không phải từ từ thăng tiến à, chẳng lẽ có năng lực có thể từ tay trắng một bước đề bạt lên làm tướng quân?”
Nháy mắt cái! Gà mái già hoá vịt! Ba tháng trước, còn cùng Tào bang hành hiệp trượng nghĩa, đại ca giang hồ, thế nào lại thành đại tướng quân dẹp loạn? Quả nhiên quân dân hợp tác mà.
Trường Ngô phấn chấn tinh thần, từ lúc Kinh Vương làm phản đến nay, anh ấy luôn bị bác cả và cô em họ chỉ điểm, thừa nhận lời của nó quả thực sâu sắc mà có lý, hôm nay cuối cùng cũng có cơ hội khoe mẽ kiến thức của anh cả.
Anh ấy thở phào nhẹ nhõm, lớn giọng nói: “Em à! Người này em không biết đâu. Cố tướng quân năm đó là thất phẩm của đồn thứ mười hai trong doanh vệ.”
“Đây chẳng qua là chức quan nhàn rỗi, trong kinh thành nhiều con cháu nhà quyền tước đều có đấy nhé, sao họ không được làm đại tướng quân.” Minh Lan bật cười, cái vị định theo đuổi mình Lương Hàm công tử cũng có chức vụ này.
Giọng nói Trường Ngô mang phần hâm mộ, kể lại tin quân Kim Lăng đưa đến:‘Quan trọng là, vị Cố tướng quân này được Hoàng Thượng xem trọng. Từ sau khi đăng cơ, anh ta đã nhận chức ngũ phẩm là Chỉ Huy Sử Trấn phủ kinh vệ (chỉ huy sứ bảo vệ kinh thành và vùng lân cận), giờ lĩnh quân đi dẹp loạn cũng là do Hoàng Thượng ám chỉ trước đó.’
Minh Lên hết ý kiến, chép miệng cười hì hì mấy tiếng, đến rót thêm trà cho Thượng Ngô, vẻ mặt ngoan ngoãn: “Anh Hai! Anh hiểu biết thật nhiều, khó trách cha em cứ hay khen anh giỏi giang.”
Trường Ngô nhếch miệng cười, cảm thấy khí huyết lưu thông. Cô em họ mình đáng yêu như vậy, sau này em rể nếu dám lạnh nhạt với nàng, anh ấy nhất định sẽ tẩn cho một trận ra trò.
Ngày ấy sau khi nghĩ thông suốt, hôm sau Trường Ngô đi Kim Lăng. Tình hình ở cửa khẩu bất ổn, thêm nhiều quân nhân đến bảo vệ thành luôn luôn tốt. Chỉ huy sứ ti Kim Lăng đã kịp bố trí người xung quanh năm vùng phụ cận chỉ tiếc nhân lực quá ít, nên Trường Ngô rất được hoan nghênh, liên tục năm bận được mời thiết yến ngỗng vịt béo quay, Trường Ngô xin nghỉ về Hựu Dương một chuyến.
‘Em à! Em đoán mò thôi! Anh đã nói phía nam không có chiến loạn mà? Anh vào Kim Lăng mấy ngày liền, chả có chuyện gì, nhưng mà mấy hộ nhà giàu ở Kim Lăng biết sắp có chiến loạn đều sợ gần chết, lúc này không… Mới hơn nửa tháng mà đã có ba lần quyên góp bảo vệ thành đấy! Này, đến cả anh cũng được phân cho năm mươi lượng bạc” Trường Ngô đặt cái túi thêu tơ vàng nặng trịch lên bàn, cười khổ, đối với cuộc sống nhà binh thì đây là một khoản tiền rất lớn, nhưng mà nhà họ Thịnh không thiếu tiền.
Lý thị thấy con mình có ý muốn lùi bước, khổ nỗi không biết khuyên thế nào cho phải, mùa đông mà đầu mướt mồ hôi.
‘Anh Hai chớ nóng vội.’ Minh Lan ung dung nói ‘Anh nghĩ xem. Tháng trước chiến loạn vừa mới xảy ra. Lưu dân đi bằng hai chân chứ phải cưỡi ngựa đâu mà nhanh thế được, chờ thêm một thời gian đi.’
‘Thật không…’ Trường Ngô dùng ánh mắt hoài nghi nhìn Minh Lan.
Minh Lan gật đầu, sau đó lấy điển tích ngày xưa để cổ vũ anh ấy, dùng cách nói của tiên sinh để kể: ‘Nhớ năm đó, Võ hoàng đế ngự giá thân chinh đi Ngột Lương Cáp. Vào mùa đông rét mướt, nước đóng thành băng, dẫn mười vạn đại quan làm nô dịch ở Cổ Thành khoảng hai tháng, không kiêu không vội, cuối cùng chớp thời cơ quân Ngột Lương Cáp khinh địch, mấy bộ tộc tinh nhuệ đều xuất ra hết, về sau Võ Hoàng đế một lần đem quân tiệu diệt sạch! Anh Hai! Cái anh học là lấy trăm người địch ngàn người, biết đâu tương lai còn địch cả vạn người. ‘Kiên nhẫn’ chính là yếu tố then chốt đấy! ’
Tấm gương này ảnh hưởng vô cùng lớn, Trường Ngô bị doạ đến sững sờ, đêm hôm ấy liền đi Kim Lăng luôn. Đến giờ cơm chiều, Lý thị gắp liên tiếp mấy món rau vào bát Minh Lan. Duẫn nhi thì gắp nguyên hai cái chân gà dành cho phụ nữ có thai vào đĩa Minh Lan.
‘Cháu dâu à! Cháu cứ chiều con bé!’ Thịnh lão phu nhân mỉm cười ‘Con bé này cứ mở miệng lại làm người ta yêu thích.’
Thịnh Duy nét mặt nặng nề nói “Mặc dù chưa xảy ra, nhưng con thấy lời cháu nói rất có lý. Mấy ngày nay, con đến trấn trên đi dạo mấy vòng, mời trà các bô lão trong đại tộc giàu có, nhắc nhở họ đón năm mới đừng quá mức phô trương, tích thêm lương thực, củi lửa đề phòng khi cần thiết, rốt cuộc bên ngoài đang loạn lạc.”
Linh cảm Thịnh Duy thật nhạy bén. Trường Ngô cho người mang thư về: Lưu dân đến rồi.
Âm mưu của Kinh Vương ấp ủ đã lâu, luôn cần lượng lớn tiền tài, lương thực nuôi quân. Dân chúng đã bị bọc lột nhiều năm qua. Các cấp quan lại từ trên xuống dưới dùng mọi cách để bóc lột dân chúng thậm tệ. Vừa lúc đông đến, tuyết rơi nhiều, dân chúng đói rét khổ cực, chịu không nổi khổ sở nữa, dân chúng trôi giạt khắp nơi chỉ có thể rời đất Hoàn,lưu dân nổi lên, trốn chạy đến tỉnh Tô, Dự, Ngạc, Cống, Chiết[‘].
[‘] Giang Tô, Hà Nam, Hồ Bắc, Giang Tây, Chiết Giang.
Tháng Giêng, đầu năm Sùng Đức, năm vạn lưu dân hội tụ dưới thành Kim Lăng. Quan phủ mở kho phát lương, phú hộ trong thành cũng dựng lều phát cháo, bố thí củi lửa cho lưu dân ở ngoài thành sống qua mùa đông.
Cuối cùng Trường Ngô cũng có nơi dụng võ, sợ lưu dân gây sự làm loạn, mỗi lần mở cửa thành cứu nạn đều phải bố trí quân hộ vệ ở hai bên, tuần tra ngày đêm không ngừng. Tháng Giêng, Sùng Đức năm thứ hai, Hựu Dương cũng như vậy, nghênh đón làn sóng lưu dân đầu tiên.
May thay họ Thịnh đã chuẩn bị từ trước, tính cả huyện chỉ có mấy đại tộc, dựng rất nhiều lều trại cho lưu dân có chốn nương thân. Ngày hai lần phát cháo, tìm thêm ít chăn, áo bông không dùng nữa giúp họ sống qua mùa đông.
Minh Lan cũng theo Lý thị ngồi kiệu đi ra ngoài nhìn xem, sau khi về buồn rầu rất lâu. Với một đứa lớn lên ở thời hiện đại, áo cơm không lo thật khó để tưởng tượng được cảnh tượng đó như thế nào. Trời mù mịt tuyết, đất phủ băng sương, nhiều người già, trẻ con đều chỉ mặc áo đơn run rẩy, lần lượt xoè đôi tay để sưởi ấm. Da lạnh đến tím tái, da tay, da đầu đứa nhỏ đều nứt nẻ. Ánh mắt đờ đẫn, đói khát chỉ chăm chú nhìn vào chén cháo loãng, đó là hy vọng duy nhất của họ.
Lều không có tiếng khóc to, chỉ có tiếng thút thít, người mẹ ôm đứa con bị sốt, nóng hầm hập, thoi thóp muốn khóc cũng không ra hơi, chỉ có từng tiếng yếu ớt ‘đói’, làm cho tim Minh Lan cũng nhói đau.
‘…Lúc ấy lũ đến, nhà em ở quê, ruộng đất đều ngập trong nước lũ, thu hoạch xong không đủ cái ăn. Em trai lại bị bệnh, cha mẹ liền mang em đi bán.’ Tiểu Đào nhớ lại ký ức mờ nhạt, nói thật bình tĩnh: ‘Nghe các cụ trong thôn kể, cuộc sống ở triều đại này còn tốt lắm. Các hộ gia đình đều có ruộng đất của mình, không phải đi làm thuê làm mướn. Lúc tiền triều chiến loại, dân chúng đều có ruộng đất riêng, còn tích cóp được. Nhưng hễ có thiên tai lũ lụt, một văn tiền địa tô cũng không đóng nổi, phải bán con bán cái, ăn đói mặc rách.”
Minh Lan khẽ gật đầu, mỗi triều đại càng về sau, ruộng đất bị sát nhập càng nghiêm trọng, đến khi nông dân sống không nỗi nữa, triều đại liền thay đổi, tất cả lại bắt đầu một lần nữa.
Cảm xúc của Tần Tang cũng đi xuống, nhỏ giọng nói: “Nhà của em vốn có hơn mười mẫu, lúc mưa thuận gió hoà, cả nhà cũng sống tốt. Năm ấy có Huyện lệnh mới đến, mỗi ngày đều tìm cách moi tiền, còn đòi lấy chị Ngân Hoa trong thôn làm thiếp. Gia đình chị Ngân Hoa không đồng ý, lão ta liền lấy lý do cha anh chị ấy là điêu dân chống chế, không giao nộp lương thực, nhốt trong địa lao, dụng hình. Ngày thứ ba, chị Ngân Hoa vào phủ Huyện Lệnh, ai ngờ cha anh chị ấy chịu không nổi hình phạt đã sớm chết trong lao tù. Người dân trong thôn đến nói lý, quản gia Huyện lệnh nói, chết thì cũng chết rồi, đừng đến làm chi cho bẽ mặt. Sau đó, chị Ngân Hoa liền đâm đầu chết trước của phủ huyện.”
Trong lòng Minh Lan âu sầu, thật sự là ‘Huyện lệnh phá nhà, phủ doãn diệt môn’. Đầu năm nay, cuộc sống hạnh phúc của dân chúng như tờ giấy mỏng, một chút thiên tai lũ lụt cũng dễ dàng đâm thủng. Minh Lan chợt thấy nơi mình đầu thai rất tốt.
‘Anh trai đằng ấy thì sao?’ Lục Chi nghe xong một lúc lâu mới nắm bắt trọng tâm.
‘Chị Ngân Hoa là vợ sắp cưới của anh tôi.’
— Mọi người đều nghiêm lại.
Tân Tang gẩy gẩy than trong bếp lò, ánh lửa chiếu lền khuôn mặt ôn hoà bình thản của nó ‘Anh em tức quá muốn đi liều mạng với bọn chúng, bị bọn sai nha đánh cho máu me bê bết rồi đuổi ra ngoài. Cha em cũng tức đến đổ bệnh. Hai người đàn ông trong nhà đều đổ bệnh, không có ai đi làm. Đâu phải có nhiều tiền nhiều bạc gì, bà nội nói không thể bán ruộng, chờ khoẻ lại sẽ trông trọt tiếp, đành phải bán em đi. Em và cả em trai, em gái chị Ngân Hoa đều bị bán cùng nhau, không biết hiện giờ họ ra sao.”
Đan Quất nhẹ nhàng hỏi: “Em còn nhớ rõ Huyện lệnh kia tên như thế nào không?”
Tần Tang lắc đầu, đôi hoa trên búi tóc song hoàn khẽ lay động: “Không nhớ rõ. Lúc đó em mới mười lăm hay mười sáu tuổi, chỉ biết lúc em đi, trưởng thôn và lý chính[‘] đang bàn bạc với nhau. Mọi người gom góp ít tiền bạc, kiên quyết gọi thêm vị tú tài ở đầu thôn đến, ví như sau này bị ức hiếp còn biết đường ăn nói… Sau đó nghe nói, vị Huyện lệnh bị người tố cáo, xét nhà cách chức, còn bị đi sung quân. Em vui lắm, đáng tiếc gia đình chị Ngân Hoa nay cửa nát nhà tan, gian nhà ruộng đồng bỏ hoang, không ai nhắc tới họ nữa.”
[‘] Lý Chính là một chức quan chủ yếu phụ trách quản lý hộ khẩu, nộp thuế.
Mọi người đều đau lòng, im lặng hồi lâu. Tần Tang vui vẻ đứng lên, cười nói: “Hai năm trước, nhà em nhờ người đến đưa thư, giờ gia đình đều ổn cả. Anh trai cưới được vợ hiền, em trai chăm chỉ học hành, cha mẹ chờ hoàn cảnh gia đình tốt hơn sẽ chuộc em ra ngoài. Em nói không cần, em ở chỗ này rất tốt. Một tháng còn có hai ba đồng bạc, so với cha anh còn kiếm được nhiều hơn. Chờ đến khi để dành được nhiều, em về nhà mua thật nhiều ruộng đất.”
Minh Lan lặng lặng nghe mấy đứa nói chuyện, lúc này không nhịn được mới hỏi câu: ‘Nhà em thà rằng bán em chứ không bán ruộng, em có trách họ không?’
Tần Tang cười, khuôn mặt ửng hồng: ‘Em cũng trách một thời gian, sau đó nghĩ thông suốt. Có cha có anh còn có thể trông cậy được, mẹ cũng hỏi han kỹ càng mới bán em đi. Số em tốt, được vào phủ chúng ta, không bị đánh không bị mắng, còn có phúc khí hầu hạ cô chủ. Nhiều năm qua, được ăn được mặc, mấy chị em đều đối xử với em rất tốt, còn có gì phải oán trách nữa đâu.’
Minh Lan không khỏi giật mình. Ở Mộ Thương Trai, Tần Tang không phải nha hoàn đắc lực, tính tình cũng bình thường, không chu đáo cẩn thận như Yến Thảo, không nhanh nhẹn, giỏi giang như Lục Chi, nên tiền tiêu vặt hàng tháng và ban thưởng đều xếp sau. Nghe cách nói của nó, giống như cuộc sống đã vạn phần đủ đầy, nói đến chuyện gia đình, một lòng lưu luyến. Người có phẩm chất hiền lành, thật thà như vậy khó mà có được.
Lần đầu tiên Minh Lan chứng kiến cuộc sống của dân chúng ở tầng lớp thấp, thật thà thiện lương. Bàn chân họ đều mang bùn đất giống nhau, tầm thường nhưng lại khiến cho Minh Lan yêu quý, liền cười nói: “Nếu nhà em hoàn cảnh tốt hơn, không cần lấy tiền chuộc thân đâu. Ta cho em đi, hy vọng cha mẹ em chọn được cho em mối hôn tốt, đến lúc đó ta lại thêm cho em một phần đồ cưới!”
Tần Tang đỏ như son, xấu hổ giậm chân nói: “Cô chủ à! Chuyện này cô không thể nói linh tinh được, em đi mách với Phòng ma ma đây!”
Tiếng cười cũng thổi tan mây mờ, sau khi Minh Lan nói qua với lão phu nhân, lấy ba phần tư tiền riêng của mình, mấy nha hoàn cũng quyên góp ít bạc vụn, đi mua gạo thóc, chăn bông giúp đỡ lưu dân.
‘Tiền tích cóp mấy năm nay cũng tiêu hết, thấy lòng thư thái phải không? Chẳng lẽ thiếu một phần của cháu, thì bên ngoài sẽ không lạnh làm chết người nữa à? ’ Thịnh lão phu nhân cười mỉa mai Minh Lan.
Minh Lan còn thật thà gật đầu: ‘Cháu sẽ biết như muối bỏ biển, nhưng cháu sẽ cố hết sức có thể, làm những gì cháu có thể làm, chỉ như vậy thôi. Nghe anh hai nói, chờ đến đầu xuân năm sau, quan phủ đồng ý án bài cho bọn họ, nguyện về quê hương thì về, không chốn về thì đi khai khẩn đất hoang làm lại từ đầu, chỉ mong họ có thế sống qua mùa đông giá rét này thôi.’
Lão phu nhân ôm đứa cháu nhỏ, khuôn măt mỉm cười, khẽ thở dài:“Con bé ngốc này!”
Tháng giêng, Sùng Đức năm thứ hai, Hoàn Đông, Chiết Tây, Tô Nam và Giang Tô có mấy nơi sơn phỉ làm loạn, thường cướp bóc dân chúng chạy nạn, các thành trấn, sở phòng bị lơi lỏng đến mức, giết người phóng hoả không có chuyện ác nào không làm, lại thêm lưu dân không có nơi ở nguyện vào rừng làm cướp rất nhiều.
Trường Ngô và một đám tướng sĩ nhiệt huyết dâng trào nhiều lần xin lệnh từ trên nhưng đều bị Tri phủ Kim Lăng và Chỉ Huy sử ép quay về. Nay binh đao nổi lên bốn phía, cửa thành Kim Lăng phòng thủ còn sợ không giữ được, nào dám mở thành đi trừ phiến loạn.
Mấy lần Trường Ngô xin lệnh đều bị bác bỏ, lòng khó chịu nên xin nghỉ về nhà.
‘Đã nói với con bao lần rồi, đừng mặt năng mày nhẹ với quan trên, kiềm chế cái tính đi! Chốn quan trường thật giả lẫn lộn không phải là nơi dễ vào!’ Thịnh Duy lo lắng con trai và quan trên chống đối nhau, trực tiếp dạy con một thôi một hồi.
‘Cha! Con đâu có làm gì? Mấy anh em đều vỗ bàn ném chén can ngăn Chỉ Huy sử đại nhân, nhưng con đâu nói gì!’ Trường Ngô cố cãi, mặt đỏ lên: “Chính vì thế nên con mới xin nghỉ ở nhà! Chứ không có mặt mũi nào đi gặp các anh em!”
Minh Lan ở bên cạnh, an ủi nói: ‘Anh Hai! Anh đừng vội. Anh không trực thuộc võ quan của Kim Lăng, không nên khuyên nhiều là đúng. À! Đúng rồi! Chiến sự bên ngoài thế nào rồi? Em thấy phía nam chúng ta xem như yên ổn, hay là Kinh Vương ra bắc thuận lợi rồi!”
‘Lão ta nằm mơ!’ Trường Ngô cực kỳ khinh thường nói ‘Một đám ô hợp thế kia gây náo loạn ầm ĩ, nhưng mà toàn loại vô năng vừa đến đã niếm mùi thất bại. Đạo quân bị chia làm hai nửa, một nửa chạy đến Tù Châu bị mai phục ở sơn cốc, một nữa trốn đến Trang Châu, chắc cũng không khác bao nhiêu.”
Lời vừa nói ra, vẻ mặt mọi người trong phòng đều buông lỏng, cha con Thịnh Duy, Trường Tùng đều nhìn nhau cười. Cuối cùng yên tâm, lão phu nhân lần tràng hạt mỉm cười. Lý thị chắp tay niệm A di đà phật. Văn thị vui vẻ chuẩn bị làm bánh trà quả [‘] ở trong phòng. Phẩm Lan khẽ kêu ‘hầy’, nói với Minh Lan: ‘Kinh Vương thật là quá ngu!’
[‘] Trà quả là món ăn dân gian của người Hán. Trà quả chia làm ba loại, một loại dùng bột gạo nhân đâu; loại hai dùng bột gạo nếp nhân củ cải phơi khô trộn với thịt băm; loại ba là bánh sủi cảo, dùng bột mỳ nấu lấy nhân thịt lợn hoặc sợi củ cải. Có thể nấu thành bánh ngọt hoặc bánh mặn tuỳ từng khẩu vị, dùng bột nếp hoặc bột gạo làm vỏ ngoài, bên trong là nhân bánh, dùng lá quấn quanh bánh, hấp lên là ăn được.
Minh Lan xoa ngực, ngồi bên bàn tự rót cho chính mình một ly trà, chậm rãi uống.
Trường Ngô đi hai vòng quanh phòng, thở dài một hơi, giọng nói tuyệt vọng: “Em Minh, coi như em nói đúng, anh không cần trở lại kinh thành nữa. Anh thấy có đuổi Kinh Vương cũng không đến được kinh thành chứ chẳng chơi! Giờ có thể lập công lao, chỉ có đội quân đi bình loạn, nếu biết thế anh nên đi nhập ngũ từ trước!”
Thịnh Duy thấy nét mặt chán nản của con liền nói tránh đi: “Không biết lần dẹp loạn là đội quân nào?”
Trường Ngô không đi nữa, ngồi xuống nói: “E là Thánh Thượng đã sớm đề phòng ở phía nam, mấy tháng qua ngoài thì đề phòng trị an ở kinh thành, thực ra đã sớm điều động một nửa quân doanh ở ngoại ô kinh thành tập luyện. Sau chiến loạn ở Bắc Cương, Hoàng Thượng cũng không động chạm gì đến việc điều quân, sau đó Kinh Vương làm phản đội quân mới âm thầm xuôi nam, mai phục phản loạn ở Từ Châu.”
Trong lòng Trường Ngô dễ chịu hơn, anh ấy ở chỗ Trung Uy Vệ trực thuộc Tam Thiên Doanh, cho dù anh ấy có ở kinh thành cũng không đến lượt anh ấy xuất chinh.
‘Ngũ quân doanh? Đội này không phải do Cam lão tướng quân thống lĩnh sao? Hoá ra là lão tướng đây mà.’ Thịnh Duy đã vài lần buôn bán với quân đội nên cũng có chút hiểu biết tình hình trong quân.
Không ngờ Trường Ngô lắc đầu: “Không phải là Cam lão tướng quân đâu, là một vị tướng quân mới được Hoàng Thượng đề bạt, cũng là con cháu nhà quyền tước trong kinh. Nghe nói Hoàng Thượng vì loạn phiên vương lần này nên rất coi trọng, nhân dịp này tìm cơ hội đề bạt, tương lai chắc chắn rất có tiền đồ.”
Mắt Minh Lan sáng lên, mỉm cười lại rót thêm cho mình nửa chén trà, nói: ‘Thật không? Vị tướng quân đó thật tinh mắt.’
Năm đó, Bát Vương gia ở giữa các hoàng tử, có thể nói là bình thường đến mức không thể bình thường hơn, văn không bằng Tam Vương gia, võ không bằng Tứ Vương gia, tôn quý lại không bằng Ngũ Vương gia, giao tiếp cũng không bằng Lục Vương gia, cũng không được tiên đế yêu thương đến lúc già như những người con khác, chỉ có mẹ ruột xuất thân ti tiện số một, thế mà lại có người nghĩ đến đầu tư vào loại cổ phiếu ít gây sự chú ý này, quả thực là một tay lão luyện như Buffy [‘].
[‘] Nếu mình không nhẩm, đây là so sánh a tướng này với nàng Buffy trong phim Thợ Săn Ma Cà Rồng, ai còn nhớ phim này không +_+?
Thịnh Duy cũng vô cùng hứng thú, âm thầm tính toán nên tạo quan hệ với vị tướng quân mới này: “Là vị nào? Trước đó có thể từng nghe nói đến.”
Trường Ngô tựa hồ hết hy vọng, giận dữ nói “Nghe nói, tên là Cố Đình Diệp.”
Mọi người trong phòng đều mờ mịt, chưa ai nghe nhắc đến tên này.
Minh Lan uống một ngụm nước, nâng chén trà lên nhìn khoảng nửa khắc mới khó khăn nuốt xuống, cẩn thận hỏi lại: “Này…Sao trước đó chưa ai nghe nói nhỉ? Anh hai, cho dù quan võ khác quan văn nhưng không phải từ từ thăng tiến à, chẳng lẽ có năng lực có thể từ tay trắng một bước đề bạt lên làm tướng quân?”
Nháy mắt cái! Gà mái già hoá vịt! Ba tháng trước, còn cùng Tào bang hành hiệp trượng nghĩa, đại ca giang hồ, thế nào lại thành đại tướng quân dẹp loạn? Quả nhiên quân dân hợp tác mà.
Trường Ngô phấn chấn tinh thần, từ lúc Kinh Vương làm phản đến nay, anh ấy luôn bị bác cả và cô em họ chỉ điểm, thừa nhận lời của nó quả thực sâu sắc mà có lý, hôm nay cuối cùng cũng có cơ hội khoe mẽ kiến thức của anh cả.
Anh ấy thở phào nhẹ nhõm, lớn giọng nói: “Em à! Người này em không biết đâu. Cố tướng quân năm đó là thất phẩm của đồn thứ mười hai trong doanh vệ.”
“Đây chẳng qua là chức quan nhàn rỗi, trong kinh thành nhiều con cháu nhà quyền tước đều có đấy nhé, sao họ không được làm đại tướng quân.” Minh Lan bật cười, cái vị định theo đuổi mình Lương Hàm công tử cũng có chức vụ này.
Giọng nói Trường Ngô mang phần hâm mộ, kể lại tin quân Kim Lăng đưa đến:‘Quan trọng là, vị Cố tướng quân này được Hoàng Thượng xem trọng. Từ sau khi đăng cơ, anh ta đã nhận chức ngũ phẩm là Chỉ Huy Sử Trấn phủ kinh vệ (chỉ huy sứ bảo vệ kinh thành và vùng lân cận), giờ lĩnh quân đi dẹp loạn cũng là do Hoàng Thượng ám chỉ trước đó.’
Minh Lên hết ý kiến, chép miệng cười hì hì mấy tiếng, đến rót thêm trà cho Thượng Ngô, vẻ mặt ngoan ngoãn: “Anh Hai! Anh hiểu biết thật nhiều, khó trách cha em cứ hay khen anh giỏi giang.”
Trường Ngô nhếch miệng cười, cảm thấy khí huyết lưu thông. Cô em họ mình đáng yêu như vậy, sau này em rể nếu dám lạnh nhạt với nàng, anh ấy nhất định sẽ tẩn cho một trận ra trò.
|
/229
|
THICHDOCTRUYEN
Đa số thông tin và hình ảnh trên website đều được sưu tầm từ các nguồn trên Internet. Website hay upload-er không sở hữu hay chịu trách nhiệm bất kỳ thông tin nào trên đây. Nếu làm ảnh hưởng đến cá nhân hay tổ chức nào, khi được yêu cầu, chúng tôi sẽ xem xét và gỡ bỏ ngay lập tức.
