"Thường nghe người đời tán tụng tiệc thưởng hoa đào của thái hậu khoái lạc chẳng khác chi hội bàn đào của vương mẫu, quả thật xứng với câu "Diễm lệ hương trời thiên hạ trọng", nhưng nếu chỉ uống rượu đàm luận như vậy thì thật nhàm chán, mất di cái lạc thú thưởng hoa thưởng rượu"
"Thật là cuồng ngôn lộng ngữ (nói năng ngông cuồng)." một giọng nói vang lên, là con trai của thượng thư Lưu Vĩnh.
"Tỉnh đế chi oa (Ếch ngồi đáy giếng), cũng khó trách." một người khác gồi cùng dãy bàn nói.
Bình vương tỏ vẻ hứng thú hỏi
"Ồ, vậy thì theo Trần đại nhân, thế nào mới là lạc thú."
Thanh Nguyên đáp
"Bẩm vương gia, khởi nguyên của rượu với khởi nguyên của văn học cùng sánh bước, rượu và thơ là không thể tách rời, còn nhớ trước đây khi gia cảnh còn bần hàn, thần cùng những người bạn cùng chung chí hướng đọc sách thánh hiền thường hay uống rượu với nhau.
Lúc đấy đều là thư sinh nghèo, cả đám người mà chỉ có một bình rượu. Thế là chúng thần nghĩ ra trò chơi "tửu lệnh".
"Tửu lệnh?"
"Vâng, đấy là một trò chơi trợ hứng khi uống rượu. Quy tắc trò chơi như thế này, chúng thần sẽ chọn một người làm "tửu quan.". Tửu quan sẽ vẽ một hình vẽ bất kì vào tửu bài, những người tham gia phải bốc thăm những lá bài đấy, bốc trúng hình vẽ gì thì phải vịnh một bài thơ, hoặc làm một câu đối bất kì
tương ứng với hình vẽ. Ai không làm được sẽ bị phạt uống nước lã thay rượu."
Tông đế vỗ tay xuống ghế, phấn khích quay sang nhìn thái hậu, cười nói
"Trò này có vẻ hay đấy. Mẫu hậu này, thần nhi cũng cảm thấy hội thưởng đào năm nào cũng chỉ toàn ngắm cảnh, trò chuyện như vậy thì hơi chán, sao năm nay chúng ta không thử thay đổi nhỉ?"
Thái hậu phất tay thở dài, ngã người ra sau, nói
"Ai gia đã già rồi, tổ chức yến tiệc gì cũng chỉ muốn gặp mặt đám con cháu các người cho thỏa nguyện thôi, các người vui là được rồi, không cần hỏi ý ai gia."
Thanh Nguyên thầm nghĩ, thái hậu và Tông đế tuy chẳng phải ruột thịt gì, nhưng về khoản đóng kịch thì quả thật người cáo già, kẻ hồ ly, chẳng thua gì nhau. Rõ ràng trong lòng chỉ hận không thể nuốt sống đối phương, nhưng ngoài mặt thì vẫn diễn trọn vở kịch mẫu từ tử hiếu.
Tông đế lại cười một tràng, nói với Lan phi
"Ái phi, nàng xem, mẫu hậu rõ ràng phúc thọ vô cương, thế mà chưa gì đã tự nhận già."
Lan phi vừa cầm tách trà dâng Tông đế, vừa nghiêng người nói với thái hậu
"Mẫu hậu, có cậu "nhân lão tâm bất lão"(Người già nhưng lòng không già), nhưng thần thiếp thấy mẫu hậu cả "tâm" lẫn "nhân" đều bất lão."
Thái hậu nghe vậy chỉ cười, không đáp.
Tông đế nhẹ nhàng nắm tay Lan phi, nói
"Ái phi, nàng thật biết cách làm người khác vui." nói đoạn lại phất tay bảo, "Nếu mẫu hậu đã nói vậy thì, Trần ái khanh, hôm nay trẫm phong khanh làm Tửu quan, chúng ta cùng chơi tửu lệnh thôi."
"Thần tuân lệnh." Thanh Nguyên hành lễ quỳ xuống nhận lệnh.
Lát sau, đã có một viên thái giám cầm lên một khay thẻ bài. Thanh Nguyên bắt đầu chuyên tâm ngồi vẽ từng lá bài, trong khi những người khác vẫn chè chén say sưa.
Tiêu Lam bưng tách trà lên uống liên tục, kể cả vị công tử bên cạnh cũng nhận ra cô đang căng thẳng, bèn quay sang hỏi thăm. Tiêu Lam nở nụ cười méo xệch nói dối cho qua.
Ánh mắt Hứa Thu không ngừng đảo qua đào lại trên người Thanh Nguyên, môi dưới cắn chặt, bất chợt Hứa Sơn nắm lấy tay cô, khẽ thì thầm "tốt nhất muội nên an phận, nếu không, ta sẽ lập tức sai người giết chết gã kia."
Hứa Thu biếc sắc, vội cụp mắt xuống, không dám nhìn nữa.
Lúc Thanh Nguyên vẽ xong, ngẩng đầu lên, chợt thấy Tông đế vừa dịu dàng vừa ân cần gắp thức ăn cho Lan phi. Trên môi hắn là nụ cười dịu dàng đền ấm lòng.
Lúc ấy, Thanh Nguyên nghĩ, phải chăng nhà đế vương cũng thực sự có chân tình? Có lẽ là có chăng?
Nhưng sau này, cảnh tượng ấm áp hôm ấy mãi trở thành cái gai trong lòng cô.
Mỗi khi Tông đế gắp thức ăn cho cô, trong lòng cô lại hiện ra nụ cười ấm tựa gió xuân của hắn, rồi lại nhớ đến Lan phi, lại tự lặp lại câu hỏi năm đó, nhưng câu trả lời thì có dùng cả đời cũng tìm không ra.
Tông đế thấy cô đã ngừng bút, bèn cười hỏi
"Ái khanh vẽ xong rồi?"
"Bẩm, không nhục thánh mệnh."
Tông đế nói
"Vậy thì bắt đầu thôi. Trẫm muốn xem thử Quốc tử giám có thể đào tạo ra những nho sinh tài hoa cỡ nào."
Nghe đến đây, không khí trở nên căng thẳng không ít.
Hầu hết các quan viên trong triều đều xuất thân từ Quốc tử giám, hầu hết thư sinh đều mong được vào Quốc tử giám. .
Thế nhưng dạo gần đây có một số sớ tấu tố cáo việc tồn tại những phần tử ỷ thế con nhà quyền quý, hối lộ quan chấm khảo đế vượt qua kì thi khảo sát hằng năm của quốc từ giám.
Lúc đấy Tông đế tỏ vẻ không quan tâm, nhiều người thấy vậy bèn yên tâm kê cao gối ngủ ngon giấc.
Nhưng giờ nghe hắn nhắc lại, mới bắt đầu đổ mồ hôi hột.
Người không hiểu thì chỉ biết oán giận Thanh Nguyên, người tinh ý thì thầm than, chiêu "phẫn hổ ăn thịt trư" (giả cọp ăn thịt heo) này của Tông đế quá hiểm.
Tông đế giả như không thấy sắc mặt khó coi của mọi người, quay sang nhìn cha con Lưu học sỹ đang ngồi bàn đầu, nói
"Lưu khanh gia, trẫm có xem kết quả kì thi khảo sát của quốc tử giám lần trước, thấy con trai khanh đổ đầu bảng, cũng thường nghe mọi người khen ngợi, tán thưởng hắn, hay là để con trai khanh bốc trước vậy."
Lưu đại nhân nghe vậy, bèn sợ hãi lắp bắp từ chối
"Hoàng thượng,..quá lời rồi. Ấy là do người đời tâng bốc thái quá cùa người đời. Con trai thần nào tài hoa như thế, vẫn nên để những bậc nho sinh khác trổ tài trước."
Toàn thành ai chẳng biết con trai lão là phường lêu lổng, không chí thú học hành, kì thi năm nào cũng là do lão tìm người thi hộ giúp, sao lão dám để hắn lên làm mất mặt cả tộc như vậy.
Tông đế nhíu mày tỏ vẻ không vui
"Những lời ấy là do Tưởng học sỹ nói với trẫm. Có thể được Tưởng khanh gia khen ngợi như thế, lại còn đứng đầu kì thi của quốc tử giám, tất nhiên phải là người tài rồi. Hắn là bậc tài nhân đứng đầu, không gọi hắn lên bốc bài trước thì ai lên đây?"
Tưởng học sỹ cúi thấp đầu, không dám nói tiếng nào.
Cuối cùng, Lưu Sỹ đành miễn cưỡng lên bốc lá bài đầu tiên. Trên lá bài vẽ hình mặt trời mọc.
Hắn đứng thần người ra suy nghĩ rất lâu. Mọi người đều thầm cười giễu trong bụng.
Tông đế cười, bảo
"Trẫm từng đọc bài "Nhật lạc (mặt trời lặn)" do ngươi sáng tác, vẫn luôn nghĩ nếu có thêm bài "Nhật thăng (mặt trời mọc)" để hợp thành song "Nhật" tuyệt tác thì quả là trời chiều ý người. Nay dã có dịp, ngươi hãy trổ tài cho trẫm xem. Lúc trước ngươi thi khảo sát, chỉ mất nửa nén nhang là viết xong bài "Nhật Lạc", bây giờ trẫm cho ngươi một nén nhang, thử viết cho trẫm xem."
Lưu Sỹ càng nghe càng hoảng, cứ vâng vâng dạ dạ rồi đứng như trời trồng, không đọc được câu gì.
Tông đế bèn bồi thêm một cú
"Có thể dùng tiếng Nôm để làm cũng được, trẫm không trách."
Lưu đại nhân mặt trắng bệch, chỉ có Lưu Sỹ ngu dốt tưởng rằng được cứu, bèn đọc
"Mặt trời mọc đằng Đông.
................."
Chưa kịp đọc tiếp, đã thấy Lưu đại nhân vội quỳ xuống, dập đầu liên tục
"Nhi tử ngu dốt, không hiểu quy tắc trong cung, xin hoàng thượng thứ tội."
Tông đế nhếch mép cười,
"Đường đường là một bậc nho sinh của quốc tử giám, thế mà một bài thơ Hán cũng không làm được,dùng cả tiếng Nôm dành cho phường bá tánh ít ăn học để làm thơ dâng trẫm. Này, Tưởng học sỹ, Quốc tử giám chuyển sang dạy tiếng Nôm từ lúc nào vậy?"
Tưởng học sỹ cũng quỳ xuống theo.
"Lão thần có mắt như mù, thân là quan chấp quản quốc tử giám, thế mà lại đào tạo ra phường bất tài, thật hổ thẹn với triều đình. Nay, lão thần xin được từ quan, cáo lão hồi hương, mong hoàng thượng phê chuẩn."
Tông đế sắc mặt lạnh lùng, nói
"Nhận cả núi bạc đút lót rồi bây giờ muốn hồi hương hưởng vinh hoa phú quý à? Nào dễ dàng như thế. Tôi của ngươi không phải đào tạo ra phường bất tài, mà là vì tư lợi mà nhận phường bất tài về, làm bẩn cả quốc tử giám của trẫm"
"Hoàng thượng, lão thần tuyệt không làm ra hành vi nhận bạc đút lót. Thánh thượng không nên để lời dèm pha không chứng không cứ của phường tiểu nhân, mà...."
"Không chứng không cứ à? Trẫm cho ngươi hay, việc ngươi cấu kết cùng đồng đảng nhận hối lộ để gian lận trong các kì khảo sát trẫm đã biết rõ. Thậm chí bè phái của ngươi gồm người nào với người nào trẫm cũng đã nắm rõ. Việc tra ra chứng cứ chỉ là sốm muộn thôi. Khôn hồn thì nhanh chóng nhận tội."
Tưởng học sỹ trong lòng kinh hãi, nhưng nghĩ kỹ lại, mỗi lần lão nhận hối lộ đều hết sức bí mật, không thể để lại chứng cứ gì, bèn mạnh miệng nói
"Thánh thượng, một ngày vẫn chưa có chứng cứ, thì thần vẫn sẽ không nhận tội. Thần tự hỏi bản thân tâm sáng như sao, không làm chuyện khuất tất, thì làm sao có chứng cứ gì chứ.Thần không sợ bị thánh thượng trách phạt, chỉ sợ người bị tiểu nhân làm mờ mắt, không thấy được sự thật. Mong hoàng thượng tam tư (suy nghĩ lại)"
Tưởng học sỹ vừa dứt lời, đã thấy hàng loạt nho sinh quỳ xuống, đồng thanh nói
"Mong hoàng thượng tam tư."
Tông đế gỡ bộ bộ mặt lạnh lùng, cười nói
"Trẫm rất tán thưởng tấm lòng kính sư của chúng nho sinh. Được, trẫm sẽ cho các người một cơ hội. Trẫm sẽ tổ chức lại một kì thi khảo sát ngay bây giờ, đích thân trẫm sẽ giám sát và chấm bài. Nếu các nho sinh có thể bộc lộ tài hoa như kì thi trước, thì trẫm sẽ lập tức cách chức kẻ dám dâng tấu chương, để trả công đạo cho Tưởng học sỹ. Còn nếu không, thì trẫm sẽ hỏi tội từng người. Quốc tử giám của trẫm không thể dung những kẻ bất tài."
Tưởng học sỹ và đám nho sinh mặt mũi xanh lét. Nếu lão còn không nhận tội, để đích thân Tông đế khảo sát, làm lớn chuyện, thì sẽ đào ra được cái tẩy bất tài của đám con cháu quyền quý đấy, xem như trực tiếp kéo cả gia tộc của chúng xuống bùn, đến lúc đó chắc chắn lão sẽ không có kết quả tốt.
Nghĩ vậy, lão bèn quỳ xuống , vừa khóc lóc vừa nói
"Lão thần nhận tội, lão thần nhận tội. Chuyện này do một mình lão thần gây nên, lão thần xin nhận mọi trừng phạt."
Giọng nói lạnh như băng của Tông đế vang lên
"Truyền lệnh của trẫm, Tưởng Giang chấp quản Quốc tử giàm không nghiêm, nhận hối lộ của nho sinh, tội khó dung thứ, nay phạt cách chức, tịch thu toàn bộ gia sản, biếm làm thứ nô, đày ra biên cương, suốt đời không được về kinh. Con cháu ba đời sau nếu không lập công lớn thì không được phép bước vào triều."
Ngự sử Dương Hòa đứng ra can gián
"Hoàng thượng, theo luật lệ nước ta, quan tứ phẩm trở lên nhận hối lộ cùng lắm thì bị xử phạt bổng lộc, hoặc tịch thu số bạc hối lộ thôi, xử phạt như thế. Còn hình phạt đày ra biên cương, chỉ dành xử phạt tội cướp của, phóng hỏa, giết người. Nay nếu Tưởng Giang chỉ phạm tội nhận hối lộ mà xử phạt nặng như thế, e rằng không hợp luật lệ, xin hoàng thượng tam tư."
"Trẫm không định hắn tội nhận hối lộ, mà là tội giết người."
"Oan uổng quá, thần không hề giết người, thần chỉ nhận hối lộ thôi. Thần không giết người." Tưởng Giang gào lên.
Tông đế tức giận đập mạnh xuống mặt bàn, nói
"Im miệng. Trẫm nói ngươi có thì ngươi có. Những nho sinh trong quốc tử giám có thể sẽ là những trụ cột tương lai của triều đình. Ngươi biến kì thi của quốc tử giám thành trò hề, đưa một kẻ không biết làm thơ Hán lên đầu bảng, đứng trên những nho sinh chân chính, ngươi trực tiếp giết chết ý chí chong đèn đọc sách của họ, khiến họ không còn lòng tin nơi triều đình, cho rằng triều đình cũng hủ bại như ngươi, ngươi gián tiếp giết chết nhân tài của triều đình, đấy khác nào tội giết người."
Cả Dương Hòa lẫn Tưởng Giang đều á khẩu
Tông đế chỉ vào đám nho sinh vẫn dang quỳ, giọng nói cứng rắn danh thép
"Trẫm cho các ngươi hay, quốc tử giám là nuôi dưỡng hiền tài để sau này phân ưu với trẫm, cống hiến cho triều đình. Từ nay về sau trẫm không cho phép có chuyện vàng thau lẫn lộn trong quốc tử giám nữa.Ai là vàng thì ở lại, ai là thau thì tự biết thân biết phận mà cút xéo ngay. Ngân khố của triều đình không dành để nuôi quân bất tài."
Đám nho sinh nghe vậy, có người sợ đến run rẩy, có người hưng phấn cực độ.
"Thánh thượng đúng là bậc hiền quân, tiểu sinh khâm phục vô cùng. Nguyện đời đời trung thành với triều đình, thánh thượng vạn tuế vạn tuế vạn vạn tuế."
"Thánh thượng vạn tuế, vạn tuế, vạn vạn tuế."
Hàng loạt tiếng hộ vạn tuế cùng vang lên, hầu như tất cả mọi người có mặt ở Thanh cung đều quỳ xuống.
Thái hậu ngồi cạnh, mở cánh quạt che miệng lại, nói
"Không giả ngốc nữa à? Đường đường là đấng quân vương, mà phỉ giả ngốc gần tám năm trời để lừa gạt người mẫu hậu này, ngươi thật đáng thương. Nhưng hình như ngươi giả ngốc lâu quá rồi, nên cũng trở nên ngốc thì phải, những tên nho sinh này chẳng được tích sự gì đâu, không quyền không thế, ngươi nghĩ có thể dựa vào chúng mà đánh bại ta ư?"
Tông đế làm như không nghe thấy những lời của thái hậu, mà thái hậu cũng dường như chưa hề nói gì.
"Các khanh bình thân." Tông đế nói.
"Thật là cuồng ngôn lộng ngữ (nói năng ngông cuồng)." một giọng nói vang lên, là con trai của thượng thư Lưu Vĩnh.
"Tỉnh đế chi oa (Ếch ngồi đáy giếng), cũng khó trách." một người khác gồi cùng dãy bàn nói.
Bình vương tỏ vẻ hứng thú hỏi
"Ồ, vậy thì theo Trần đại nhân, thế nào mới là lạc thú."
Thanh Nguyên đáp
"Bẩm vương gia, khởi nguyên của rượu với khởi nguyên của văn học cùng sánh bước, rượu và thơ là không thể tách rời, còn nhớ trước đây khi gia cảnh còn bần hàn, thần cùng những người bạn cùng chung chí hướng đọc sách thánh hiền thường hay uống rượu với nhau.
Lúc đấy đều là thư sinh nghèo, cả đám người mà chỉ có một bình rượu. Thế là chúng thần nghĩ ra trò chơi "tửu lệnh".
"Tửu lệnh?"
"Vâng, đấy là một trò chơi trợ hứng khi uống rượu. Quy tắc trò chơi như thế này, chúng thần sẽ chọn một người làm "tửu quan.". Tửu quan sẽ vẽ một hình vẽ bất kì vào tửu bài, những người tham gia phải bốc thăm những lá bài đấy, bốc trúng hình vẽ gì thì phải vịnh một bài thơ, hoặc làm một câu đối bất kì
tương ứng với hình vẽ. Ai không làm được sẽ bị phạt uống nước lã thay rượu."
Tông đế vỗ tay xuống ghế, phấn khích quay sang nhìn thái hậu, cười nói
"Trò này có vẻ hay đấy. Mẫu hậu này, thần nhi cũng cảm thấy hội thưởng đào năm nào cũng chỉ toàn ngắm cảnh, trò chuyện như vậy thì hơi chán, sao năm nay chúng ta không thử thay đổi nhỉ?"
Thái hậu phất tay thở dài, ngã người ra sau, nói
"Ai gia đã già rồi, tổ chức yến tiệc gì cũng chỉ muốn gặp mặt đám con cháu các người cho thỏa nguyện thôi, các người vui là được rồi, không cần hỏi ý ai gia."
Thanh Nguyên thầm nghĩ, thái hậu và Tông đế tuy chẳng phải ruột thịt gì, nhưng về khoản đóng kịch thì quả thật người cáo già, kẻ hồ ly, chẳng thua gì nhau. Rõ ràng trong lòng chỉ hận không thể nuốt sống đối phương, nhưng ngoài mặt thì vẫn diễn trọn vở kịch mẫu từ tử hiếu.
Tông đế lại cười một tràng, nói với Lan phi
"Ái phi, nàng xem, mẫu hậu rõ ràng phúc thọ vô cương, thế mà chưa gì đã tự nhận già."
Lan phi vừa cầm tách trà dâng Tông đế, vừa nghiêng người nói với thái hậu
"Mẫu hậu, có cậu "nhân lão tâm bất lão"(Người già nhưng lòng không già), nhưng thần thiếp thấy mẫu hậu cả "tâm" lẫn "nhân" đều bất lão."
Thái hậu nghe vậy chỉ cười, không đáp.
Tông đế nhẹ nhàng nắm tay Lan phi, nói
"Ái phi, nàng thật biết cách làm người khác vui." nói đoạn lại phất tay bảo, "Nếu mẫu hậu đã nói vậy thì, Trần ái khanh, hôm nay trẫm phong khanh làm Tửu quan, chúng ta cùng chơi tửu lệnh thôi."
"Thần tuân lệnh." Thanh Nguyên hành lễ quỳ xuống nhận lệnh.
Lát sau, đã có một viên thái giám cầm lên một khay thẻ bài. Thanh Nguyên bắt đầu chuyên tâm ngồi vẽ từng lá bài, trong khi những người khác vẫn chè chén say sưa.
Tiêu Lam bưng tách trà lên uống liên tục, kể cả vị công tử bên cạnh cũng nhận ra cô đang căng thẳng, bèn quay sang hỏi thăm. Tiêu Lam nở nụ cười méo xệch nói dối cho qua.
Ánh mắt Hứa Thu không ngừng đảo qua đào lại trên người Thanh Nguyên, môi dưới cắn chặt, bất chợt Hứa Sơn nắm lấy tay cô, khẽ thì thầm "tốt nhất muội nên an phận, nếu không, ta sẽ lập tức sai người giết chết gã kia."
Hứa Thu biếc sắc, vội cụp mắt xuống, không dám nhìn nữa.
Lúc Thanh Nguyên vẽ xong, ngẩng đầu lên, chợt thấy Tông đế vừa dịu dàng vừa ân cần gắp thức ăn cho Lan phi. Trên môi hắn là nụ cười dịu dàng đền ấm lòng.
Lúc ấy, Thanh Nguyên nghĩ, phải chăng nhà đế vương cũng thực sự có chân tình? Có lẽ là có chăng?
Nhưng sau này, cảnh tượng ấm áp hôm ấy mãi trở thành cái gai trong lòng cô.
Mỗi khi Tông đế gắp thức ăn cho cô, trong lòng cô lại hiện ra nụ cười ấm tựa gió xuân của hắn, rồi lại nhớ đến Lan phi, lại tự lặp lại câu hỏi năm đó, nhưng câu trả lời thì có dùng cả đời cũng tìm không ra.
Tông đế thấy cô đã ngừng bút, bèn cười hỏi
"Ái khanh vẽ xong rồi?"
"Bẩm, không nhục thánh mệnh."
Tông đế nói
"Vậy thì bắt đầu thôi. Trẫm muốn xem thử Quốc tử giám có thể đào tạo ra những nho sinh tài hoa cỡ nào."
Nghe đến đây, không khí trở nên căng thẳng không ít.
Hầu hết các quan viên trong triều đều xuất thân từ Quốc tử giám, hầu hết thư sinh đều mong được vào Quốc tử giám. .
Thế nhưng dạo gần đây có một số sớ tấu tố cáo việc tồn tại những phần tử ỷ thế con nhà quyền quý, hối lộ quan chấm khảo đế vượt qua kì thi khảo sát hằng năm của quốc từ giám.
Lúc đấy Tông đế tỏ vẻ không quan tâm, nhiều người thấy vậy bèn yên tâm kê cao gối ngủ ngon giấc.
Nhưng giờ nghe hắn nhắc lại, mới bắt đầu đổ mồ hôi hột.
Người không hiểu thì chỉ biết oán giận Thanh Nguyên, người tinh ý thì thầm than, chiêu "phẫn hổ ăn thịt trư" (giả cọp ăn thịt heo) này của Tông đế quá hiểm.
Tông đế giả như không thấy sắc mặt khó coi của mọi người, quay sang nhìn cha con Lưu học sỹ đang ngồi bàn đầu, nói
"Lưu khanh gia, trẫm có xem kết quả kì thi khảo sát của quốc tử giám lần trước, thấy con trai khanh đổ đầu bảng, cũng thường nghe mọi người khen ngợi, tán thưởng hắn, hay là để con trai khanh bốc trước vậy."
Lưu đại nhân nghe vậy, bèn sợ hãi lắp bắp từ chối
"Hoàng thượng,..quá lời rồi. Ấy là do người đời tâng bốc thái quá cùa người đời. Con trai thần nào tài hoa như thế, vẫn nên để những bậc nho sinh khác trổ tài trước."
Toàn thành ai chẳng biết con trai lão là phường lêu lổng, không chí thú học hành, kì thi năm nào cũng là do lão tìm người thi hộ giúp, sao lão dám để hắn lên làm mất mặt cả tộc như vậy.
Tông đế nhíu mày tỏ vẻ không vui
"Những lời ấy là do Tưởng học sỹ nói với trẫm. Có thể được Tưởng khanh gia khen ngợi như thế, lại còn đứng đầu kì thi của quốc tử giám, tất nhiên phải là người tài rồi. Hắn là bậc tài nhân đứng đầu, không gọi hắn lên bốc bài trước thì ai lên đây?"
Tưởng học sỹ cúi thấp đầu, không dám nói tiếng nào.
Cuối cùng, Lưu Sỹ đành miễn cưỡng lên bốc lá bài đầu tiên. Trên lá bài vẽ hình mặt trời mọc.
Hắn đứng thần người ra suy nghĩ rất lâu. Mọi người đều thầm cười giễu trong bụng.
Tông đế cười, bảo
"Trẫm từng đọc bài "Nhật lạc (mặt trời lặn)" do ngươi sáng tác, vẫn luôn nghĩ nếu có thêm bài "Nhật thăng (mặt trời mọc)" để hợp thành song "Nhật" tuyệt tác thì quả là trời chiều ý người. Nay dã có dịp, ngươi hãy trổ tài cho trẫm xem. Lúc trước ngươi thi khảo sát, chỉ mất nửa nén nhang là viết xong bài "Nhật Lạc", bây giờ trẫm cho ngươi một nén nhang, thử viết cho trẫm xem."
Lưu Sỹ càng nghe càng hoảng, cứ vâng vâng dạ dạ rồi đứng như trời trồng, không đọc được câu gì.
Tông đế bèn bồi thêm một cú
"Có thể dùng tiếng Nôm để làm cũng được, trẫm không trách."
Lưu đại nhân mặt trắng bệch, chỉ có Lưu Sỹ ngu dốt tưởng rằng được cứu, bèn đọc
"Mặt trời mọc đằng Đông.
................."
Chưa kịp đọc tiếp, đã thấy Lưu đại nhân vội quỳ xuống, dập đầu liên tục
"Nhi tử ngu dốt, không hiểu quy tắc trong cung, xin hoàng thượng thứ tội."
Tông đế nhếch mép cười,
"Đường đường là một bậc nho sinh của quốc tử giám, thế mà một bài thơ Hán cũng không làm được,dùng cả tiếng Nôm dành cho phường bá tánh ít ăn học để làm thơ dâng trẫm. Này, Tưởng học sỹ, Quốc tử giám chuyển sang dạy tiếng Nôm từ lúc nào vậy?"
Tưởng học sỹ cũng quỳ xuống theo.
"Lão thần có mắt như mù, thân là quan chấp quản quốc tử giám, thế mà lại đào tạo ra phường bất tài, thật hổ thẹn với triều đình. Nay, lão thần xin được từ quan, cáo lão hồi hương, mong hoàng thượng phê chuẩn."
Tông đế sắc mặt lạnh lùng, nói
"Nhận cả núi bạc đút lót rồi bây giờ muốn hồi hương hưởng vinh hoa phú quý à? Nào dễ dàng như thế. Tôi của ngươi không phải đào tạo ra phường bất tài, mà là vì tư lợi mà nhận phường bất tài về, làm bẩn cả quốc tử giám của trẫm"
"Hoàng thượng, lão thần tuyệt không làm ra hành vi nhận bạc đút lót. Thánh thượng không nên để lời dèm pha không chứng không cứ của phường tiểu nhân, mà...."
"Không chứng không cứ à? Trẫm cho ngươi hay, việc ngươi cấu kết cùng đồng đảng nhận hối lộ để gian lận trong các kì khảo sát trẫm đã biết rõ. Thậm chí bè phái của ngươi gồm người nào với người nào trẫm cũng đã nắm rõ. Việc tra ra chứng cứ chỉ là sốm muộn thôi. Khôn hồn thì nhanh chóng nhận tội."
Tưởng học sỹ trong lòng kinh hãi, nhưng nghĩ kỹ lại, mỗi lần lão nhận hối lộ đều hết sức bí mật, không thể để lại chứng cứ gì, bèn mạnh miệng nói
"Thánh thượng, một ngày vẫn chưa có chứng cứ, thì thần vẫn sẽ không nhận tội. Thần tự hỏi bản thân tâm sáng như sao, không làm chuyện khuất tất, thì làm sao có chứng cứ gì chứ.Thần không sợ bị thánh thượng trách phạt, chỉ sợ người bị tiểu nhân làm mờ mắt, không thấy được sự thật. Mong hoàng thượng tam tư (suy nghĩ lại)"
Tưởng học sỹ vừa dứt lời, đã thấy hàng loạt nho sinh quỳ xuống, đồng thanh nói
"Mong hoàng thượng tam tư."
Tông đế gỡ bộ bộ mặt lạnh lùng, cười nói
"Trẫm rất tán thưởng tấm lòng kính sư của chúng nho sinh. Được, trẫm sẽ cho các người một cơ hội. Trẫm sẽ tổ chức lại một kì thi khảo sát ngay bây giờ, đích thân trẫm sẽ giám sát và chấm bài. Nếu các nho sinh có thể bộc lộ tài hoa như kì thi trước, thì trẫm sẽ lập tức cách chức kẻ dám dâng tấu chương, để trả công đạo cho Tưởng học sỹ. Còn nếu không, thì trẫm sẽ hỏi tội từng người. Quốc tử giám của trẫm không thể dung những kẻ bất tài."
Tưởng học sỹ và đám nho sinh mặt mũi xanh lét. Nếu lão còn không nhận tội, để đích thân Tông đế khảo sát, làm lớn chuyện, thì sẽ đào ra được cái tẩy bất tài của đám con cháu quyền quý đấy, xem như trực tiếp kéo cả gia tộc của chúng xuống bùn, đến lúc đó chắc chắn lão sẽ không có kết quả tốt.
Nghĩ vậy, lão bèn quỳ xuống , vừa khóc lóc vừa nói
"Lão thần nhận tội, lão thần nhận tội. Chuyện này do một mình lão thần gây nên, lão thần xin nhận mọi trừng phạt."
Giọng nói lạnh như băng của Tông đế vang lên
"Truyền lệnh của trẫm, Tưởng Giang chấp quản Quốc tử giàm không nghiêm, nhận hối lộ của nho sinh, tội khó dung thứ, nay phạt cách chức, tịch thu toàn bộ gia sản, biếm làm thứ nô, đày ra biên cương, suốt đời không được về kinh. Con cháu ba đời sau nếu không lập công lớn thì không được phép bước vào triều."
Ngự sử Dương Hòa đứng ra can gián
"Hoàng thượng, theo luật lệ nước ta, quan tứ phẩm trở lên nhận hối lộ cùng lắm thì bị xử phạt bổng lộc, hoặc tịch thu số bạc hối lộ thôi, xử phạt như thế. Còn hình phạt đày ra biên cương, chỉ dành xử phạt tội cướp của, phóng hỏa, giết người. Nay nếu Tưởng Giang chỉ phạm tội nhận hối lộ mà xử phạt nặng như thế, e rằng không hợp luật lệ, xin hoàng thượng tam tư."
"Trẫm không định hắn tội nhận hối lộ, mà là tội giết người."
"Oan uổng quá, thần không hề giết người, thần chỉ nhận hối lộ thôi. Thần không giết người." Tưởng Giang gào lên.
Tông đế tức giận đập mạnh xuống mặt bàn, nói
"Im miệng. Trẫm nói ngươi có thì ngươi có. Những nho sinh trong quốc tử giám có thể sẽ là những trụ cột tương lai của triều đình. Ngươi biến kì thi của quốc tử giám thành trò hề, đưa một kẻ không biết làm thơ Hán lên đầu bảng, đứng trên những nho sinh chân chính, ngươi trực tiếp giết chết ý chí chong đèn đọc sách của họ, khiến họ không còn lòng tin nơi triều đình, cho rằng triều đình cũng hủ bại như ngươi, ngươi gián tiếp giết chết nhân tài của triều đình, đấy khác nào tội giết người."
Cả Dương Hòa lẫn Tưởng Giang đều á khẩu
Tông đế chỉ vào đám nho sinh vẫn dang quỳ, giọng nói cứng rắn danh thép
"Trẫm cho các ngươi hay, quốc tử giám là nuôi dưỡng hiền tài để sau này phân ưu với trẫm, cống hiến cho triều đình. Từ nay về sau trẫm không cho phép có chuyện vàng thau lẫn lộn trong quốc tử giám nữa.Ai là vàng thì ở lại, ai là thau thì tự biết thân biết phận mà cút xéo ngay. Ngân khố của triều đình không dành để nuôi quân bất tài."
Đám nho sinh nghe vậy, có người sợ đến run rẩy, có người hưng phấn cực độ.
"Thánh thượng đúng là bậc hiền quân, tiểu sinh khâm phục vô cùng. Nguyện đời đời trung thành với triều đình, thánh thượng vạn tuế vạn tuế vạn vạn tuế."
"Thánh thượng vạn tuế, vạn tuế, vạn vạn tuế."
Hàng loạt tiếng hộ vạn tuế cùng vang lên, hầu như tất cả mọi người có mặt ở Thanh cung đều quỳ xuống.
Thái hậu ngồi cạnh, mở cánh quạt che miệng lại, nói
"Không giả ngốc nữa à? Đường đường là đấng quân vương, mà phỉ giả ngốc gần tám năm trời để lừa gạt người mẫu hậu này, ngươi thật đáng thương. Nhưng hình như ngươi giả ngốc lâu quá rồi, nên cũng trở nên ngốc thì phải, những tên nho sinh này chẳng được tích sự gì đâu, không quyền không thế, ngươi nghĩ có thể dựa vào chúng mà đánh bại ta ư?"
Tông đế làm như không nghe thấy những lời của thái hậu, mà thái hậu cũng dường như chưa hề nói gì.
"Các khanh bình thân." Tông đế nói.
/83
|