Chương 6: Đối thoại khó quên

Viên Tự Lập là thư ký cho bí thư Triệu Thiên Nhiên, chức trách của hắn là phục vụ cho bí thư, nhưng đại thư ký chín thức của Triệu Thiên Nhiên chính là chủ nhiệm Liêu Cảnh Lâm, Viên Tự Lập chỉ là người làm những việc cụ thể. Vì vậy mà bí thư thị ủy Lý Binh đến huyện Tuyên Thi, công tác chủ yếu của Viên Tự Lập chính là sắp xếp tiếp đãi, chuẩn bị hiện trường, trù tính hội nghị. Những tình huống xuất đầu lộ diện đều là chuyện của Liêu Cảnh Lâm, ngoài lúc gặp mặt bí thư Lý Binh ở trên bàn tiệc thì sau này Viên Tự Lập cũng không có được cơ hội thứ hai.

Sau này Viên Tự Lập phát hiện ra thái độ của Triệu Thiên Nhiên và Liêu Cảnh Lâm đối với mình có biến đổi, đặc biệt là bí thư Triệu Thiên Nhiên, lúc ra cửa phần lớn đều mang theo hắn.

Triệu Thiên Nhiên để cho Viên Tự Lập thoải mái vài ngày, Triệu Thiên Nhiên cho rằng Viên Tự Lập tránh không khỏi tình huống sẽ nói khoác lác vài câu, hoặc sẽ rất đắc ý, dù sao thì Viên Tự Lập còn trẻ, có được thành tích công tác thì sẽ có chút cảm xúc kiêu ngạo, điều này là bình thường. Nhưng Viên Tự Lập lại không đắc ý, vẫn bảo trì sự khiêm tốn, thái độ cẩn thận, vì thế mà Triệu Thiên Nhiên cho rằng Viên Tự Lập còn trẻ mà ổn định thận trọng, có tâm tính bình thản, sẽ rất có tương lai. Triệu Thiên Nhiên thật sự không ngờ Viên Tự Lập lúc này đang nghĩ đó là những công tác vốn có của hắn, cũng không có gì để khoe khoang.

Tháng 12, Triệu Thiên Nhiên đến tất cả các xã thị trấn để kiểm tra công tác cuối năm, hắn đến tìm hiểu tình huống mà không thích ngồi ở văn phòng nghe báo cáo, thích xem xét thực tế. Có đôi khi hắn xuống tuyến dưới mà không thông báo, sau khi xem xét rõ ràng tình huống thì sẽ trở lại huyện ủy.

Liêu Cảnh Lâm bắt đầu bận rộn, đến cuối năm thì văn phòng huyện ủy cân phải sắp xếp nhiều hạng mục kiểm tra, chuẩn bị nghênh đón nhiều đơn vị đến kiểm tra, vì vậy Triệu Thiên Nhiên xuống nông thôn, Viên Tự Lập đều đi theo.

Viên Tự Lập rất quý trọng cơ hội lần này, hắn cũng không hiểu quá rõ tình huống các xã thị trấn, cho tới nay hắn đều sinh hoạt ở huyện thành, khi học đại học lại càng rời xa nông thôn, sau đó hắn được phân công công tác ở huyện thành, lại phân phối đến thôn xóm bốn năm, khi đó hắn căn bản không an tâm công tác. Bây giờ hắn đi theo bí thư Triệu Thiên Nhiên đến xã thị trấn kiểm tra, rõ ràng đây là một cơ hội tốt đẻ tìm hiểu tình huống thực tế ở nông thôn vào lúc này. Viên Tự Lập cố ý chuẩn bị hai quyển vở, mỗi khi đến nơi hắn đều chú tâm lăng nghe những câu hỏi của bí thư, chăm chú ghi chép, không buông tha cho bất kỳ chi tiết nào. Viên Tự Lập cũng không ngờ mình cẩn thận ghi chép mà khi bí thư Triệu Thiên Nhiên cần số liệu thì có thể đưa ra ngay, rất tiên lợi.

Ngày 11 tháng 12, Triệu Thiên Nhiên đến xã Liễu Hà.

Triệu Thiên Nhiên đến nhà máy xi măng, nhà máy rượu xem xét tình huống trong nhà xưởng, hắn không bộc lộ thân phận ở trong hai nhà máy này. Hắn hỏi thăm giá cả xi măng, tình huống tiêu thụ, công nhân viên nhà máy xi măng thấy Triệu Thiên Nhiên mang theo thư ký còn tưởng rằng đây là ông chủ lớn đến tìm hiểu, vì vậy giới thiệu tình huống rất kỹ càng. Khi đến nhà máy rượu thì Triệu Thiên Nhiên được nhấm nháp rượu Cao Lương mới ra lò, cùng nói chuyện với những chuyên gia ủ rượu để tìm hiểu tình huống. Viên Tự Lập đi theo sau lưng Triệu Thiên Nhiên cũng không khỏi nhấm nháp vài ly rượu, sau khi trải qua vài lượt tiếp đãi thì Triệu Thiên Nhiên cũng biết Viên Tự Lập có thể uống rượu, vì thế mà không khuyên can, cứ để cho Viên Tự Lập nhấm nháp rượu Cao Lương.

Rượu cao lương vừa mới ra lò có một mùi hương thơm ngát, ấm áp, mùi rượu không quá nồng, hai người Triệu Thiên Nhiên vừa uống rượu vừa nói chuyện phiếm với các chuyên gia ủ rượu. Đám người trong nhà máy thấy hai vị kia vừa uống được rượu, vừa liên tục tán thưởng kỹ thuật của mình, vì thế mà hứng thú bùng phát, nói chuyện cũng thao thao bất tuyệt. Sau khi rời khỏi nhà máy rượu thì Triệu Thiên Nhiên và Viên Tự Lập mới phát hiện có chút gì đó không đúng, rượu Cao Lương có nồng độ cao, tác dụng rất chậm, hai người hôm nay xem ra đã uống khá nhiều.

Sau khi trở lại xe thì chỉ một lát sau hai người đã mơ màng, bắt đầu ngủ.

Tài xế cũng không quấy rầy hai người, hắn chạy xe đến một địa điểm hẻo lánh, để cho hai người tùy ý ngủ. Tài xế còn cẩn thận khoác lên người cả hai một chiếc áo khoác dày, đây là thứ được chuẩn bị sẵn trên xe, vì mùa đông xuống nông thôn rất sợ cảm lạnh, Triệu Thiên Nhiên không muốn quấy rầy đảng ủy xã, vì vậy lúc nào trong xe riêng cũng chuẩn bị sẵn áo khoác dày.

Thời gian trôi qua rất nhanh, nháy mắt đã gần tối.

Viên Tự Lập là người tỉnh táo đầu tiên, khi thấy bí thư con đang ngủ thì hắn chú ý mở cửa xe, sau khi đi xuống xe thì thấy tài xế mặc áo khoác quân dụng đứng hút thuốc cách đó không xa.

Viên Tự Lập chào hỏi và nói vài câu với tài xế, sau đó hắn lo lắng cho bí thư, vì vậy lại quay về trong xe.

Lúc này Triệu Thiên Nhiên cũng đã tỉnh, hắn ngồi bên cạnh ghế tài xế hút thuốc, ánh sáng trong xe cũng không quá tốt.

- Bí thư Triệu, anh đã tỉnh rồi à?

- Đã tỉnh, ha ha, thật không ngờ rượu Cao Lương kia quá lợi hại, vô tình uống quá nhiều.

- Bí thư Triệu, anh uống rượu thật lợi hại, còn biết cả kỹ thuật ũ rượu, vì thế mà đám chuyên gia kia rất bội phục anh.

- Tiểu Viên, tuy tôi không biết ủ rượu nhưng lại biết rõ trình tự của nó.

- Bí thư Triệu, tôi cho rằng anh biết ủ rượu, anh thật sự hiểu rộng.

- Tiểu Viên, làm công tác hành chính thì cái gì cũng phải hiểu, nhưng không thể nào tinh thông, thời gian dài cậu sẽ hiểu. Khụ, trong xe có chút oi bức, Tiểu Viên, theo tôi ra ngoài một chút.

Viên Tự Lập vội vàng cầm lấy áo khoác dày mà Triệu Thiên Nhiên đặt ở phía sau bước ra ngoài xe, lúc này nhiệt độ bên ngoài rất thấp, chỉ cần không chút cẩn thận sẽ cảm lạnh ngay. Viên Tự Lập phủ thêm một lớp áo khoác cho Triệu Thiên Nhiên, mà Triệu Thiên Nhiên cũng phất phất tay với lái xe, lái xe hiểu rõ ý đồ của Triệu Thiên Nhiên, hắn vẫn tiếp tục đi dạo tại chỗ.

Triệu Thiên Nhiên và Viên Tự Lập đi dạo trên con đường khá rộng, Viên Tự Lập cảm thấy vẻ mặt bí thư rất nghiêm túc, hai mắt không có mục tiêu cố định, giống như đang suy xét vấn đề, vì vậy hắn cũng không quấy rầy mà chỉ yên lặng đi theo.

- Tiểu Viên, cậu đã ở bên cạnh tôi được hai tháng, cậu có cảm thụ gì?

- Bí thư Triệu, đi theo anh tôi hiểu được rất nhiều chuyện, những kiến thức này không có được trong trường đại học.

- Tiểu Viên, hai chuyện quy phạm hóa văn kiện trong văn phòng và chỉ nam tiếp đãi đã nhận được lời khen ngợi từ bí thư Lý Binh và bí thư Ngô Thiên Vũ, cậu thấy thế nào?

- Bí thư Triệu, tôi cảm thấy đây là hai chuyện không có gì quá to tát, cải thiện hoàn cảnh văn phòng là chức trách của thư ký, mỗi ngày anh đều suy xét những chuyện đại sự trong huyện, tôi là thư ký, làm tốt những chuyện nhỏ nhặt để anh yên tâm mưu đồ cho những đại kế hoạch trong huyện, coi như làm xong công tác bản chất. Nếu chuyện nhỏ nhặt này mà không làm được thì sao có thể là thư ký hợp cách?

- Nói đến cùng thì chưa quét xong phòng của mình sao có thể quét thiên hạ? Nếu muốn làm chuyện lớn thì phải làm tốt từng chuyện nhỏ, cậu có nhận thức như vậy là không tồi, Tiểu Viên, năm nay cậu hai mươi hai tuổi sao?

- Bí thư Triệu, năm sau tôi là hai mươi ba.

- Tiểu Viên, tôi không thích khen ngợi cá nhân, thân phận đặc thù thì tránh khen ngợi làm cho người ta sinh ra cảm giác mơ màng sẽ chẳng tốt. Nhưng tôi cảm thấy cậu thật sự rất tốt, đi theo tôi mới được hai tháng mà đã nhanh chóng tiến vào vị trí công tác, đảm nhiệm bản chất công tác, hơn nữa còn làm rất xuất sắc, xem ra cũng không thấy nhiều trong đám cán bộ trẻ.

- Bí thư Triệu, cảm ơn anh đã khen ngợi, sau khi được phân phối đến công tác ở văn phòng huyện ủy thì cha tôi từng nói, nên thành thật làm người, làm việc thực tế, hoàn thành tốt công tác của mình, tiến lên từng bước để lại từng dấu chân, không cần đuổi theo những thứ xa vời, tôi cũng chỉ làm theo lời dạy bảo của cha mà thôi.

- Tiểu Viên, cha cậu công tác ở đâu?

- Bí thư Triệu, cha tôi là sinh viên tình nguyện lên miền núi công tác, bây giờ đang công tác ở phòng tổ chức huyện Lạc Nghi, là một cán bộ bình thường.

- Phải không, cha cậu là sinh viên năm xưa, khó trách cậu có biểu hiện như vậy. Tiểu Viên, cha cậu nói rất đúng, nên thành thật làm người, làm việc thực tế, ngàn vạn lần không nên mơ tưởng những mục đích xa vời, cơ hội thường đến trong lúc vô tình. Tiểu Viên, cơ hội của cậu còn tốt hơn cả tôi, khi tôi còn ở tuổi cậu thì còn đang trồng trọt ở nông thôn, cũng không biết gì, vì thế cậu nên quý trọng cơ hội bây giờ của mình.

- Bí thư Triệu, tôi nhất định sẽ khắc ghi lời dạy bảo của anh, sẽ cố gắng công tác.

- Tiểu Viên, cậu còn trẻ, còn trải qua nhiều kinh nghiệm mưu gió, đóa hoa trong nhà ấm thường chưa trưởng thành, sau này cậu sẽ gặp nhiều sự việc, nhiều lựa chọn. Có một vài vấn đề thật sự không như những gì biểu hiện bên ngoài, cậu cần phải đi đến thực tế, cần phải phán đoán, tuyển chọn. Cậu còn trẻ, đó là ưu thế, cũng là một điều xấu, nắm chắc thế nào phải xem vào cậu.

Viên Tự Lập không nói gì, hắn nhìn Triệu Thiên Nhiên, trong lòng mơ hồ có chút chờ mong, chỉ cần nhìn vào những gì mà bí thư Triệu đã nói thì giống như có vấn đề gì đó, quả nhiên Triệu Thiên Nhiên lại nói tiếp:

- Tiểu Viên, thế hệ chúng tôi là những người trải qua cách mạng văn hóa, đã từng làm nông dân, cũng có nhận thức riêng của mình, khác biệt rất lớn với các cán bộ trẻ tuổi các cậu. Các cậu còn chưa chính thức nếm qua đau khổ, những nhận thức với sự việc, với xã hội còn rất đơn thuần và lương thiện. Sau này cậu công tác ở đơn vị hành chính, khi nhìn vấn đề, suy xét sự việc cần không ngại làm phức tạp lên, không nên đưa ra quyết định một cách đơn giản, như vậy mới có lợi. Hơn nữa công tác bên cạnh lãnh đạo thì tầm mắt phải thoáng, nhưng rất khó có cơ hội thực tế, vì vậy nếu có cơ hội thì nên lập tức xuống tuyến dưới rèn luyện ngay.

- Bí thư Triệu, tôi đi theo anh còn chưa lâu, tôi còn muốn theo anh học tập.

- Tôi biết rõ, mới hai tháng mà thôi, thời gian hơi ngắn.

Triệu Thiên Nhiên không nói thêm điều gì, hắn tiếp tục đi về phía trước, Viên Tự Lập đi theo bên cạnh. Triệu Thiên Nhiên móc gói thuốc ra đưa cho Viên Tự Lập một điếu, hai người đốt thuốc, lặng lẽ đi lên phía trước.

- Được rồi, Tiểu Viên, nhớ kỹ những lời của tôi hôm nay, nên làm tốt công tác của mình.

- Vâng, bí thư Triệu, tôi đã nhớ kỹ.

Cuộc nói chuyện lần này xem như là bước ngoặt quan trọng trong đời Viên Tự Lập, những lời Triệu Thiên Nhiên nói ra đều là thật tâm, dưới tình huống bình thường thì lãnh đạo sẽ không nói ra những lời này, nếu nói thì chứng minh anh đã được lãnh đạo quan tâm, tán thành, trên vấn đề liên quan đến tương lai, sẽ bổ sung thêm vài câu nói chân thật. Viên Tự Lập căn cứ vào kinh nghiệm của mình để phân tích, coi như Triệu Thiên Nhiên rời khỏi huyện Tuyên Thi cũng sẽ sắp xếp đường đi cho mình.